“Het blijft bijzonder dat je met iemand die je niet kent op deze manier ideeën uitwisselt. Dat doe je niet zomaar in bijvoorbeeld de trein”, aldus Floris Kruidenberg, deelnemer aan de Keti Koti dialoogtafel bij de provincie Noord-Holland.
Deelnemers aan de dialoogtafel in gesprek
In de tuin van het provinciehuis in Haarlem gingen op 1 juli meer dan 100 deelnemers het gesprek aan met iemand van een andere kleur dan zij zelf. Onder hen waren gedeputeerden Rosan Kocken en Jeroen Olthof en een aantal Statenleden. Olthof sprak aan het begin van de avond een Kon Na Leti uit, dat ‘aan het licht brengen’ betekent. Hij reflecteerde daarin op het thema kleur bekennen. “De middenweg vinden, begint bij de dialoog aangaan. Niet om de ander te overtuigen van wat goed of slecht is of je gelijk te halen, maar om naar elkaar te luisteren. Elkaar te leren begrijpen. En elkaar met die gedeelde inzichten verder te helpen.”
Ook Robertino Graven sprak een Kon Na Leti uit. “Kleur bekennen, hoe doet u dat? is voor mij een strikvraag. Want dat wordt automatisch voor mij gedaan. Toen ik een aantal jaar geleden om 20 uur ’s avonds met mijn Jumbotas onderweg was om boodschappen te doen bij de Jumbo, kwam er iemand naar mij toe. Als ik hier na 21 uur nog was, mocht ik mij komen verantwoorden op het bureau. Tegenwoordig gebruik ik zulke voorvallen als brandstof. En ik heb rust kunnen vinden sinds ik me verdiept heb in waar ik vandaan kom. Ik draag de kracht van mijn voorouders met mij mee.”
Tussen de gesprekken door zong een koor treur- en vrijheidsliederen
Aansluitend gingen de deelnemers in gesprek over vragen als ‘Neem een situatie uit je verleden waar je met spijt of schaamte op terugkijkt omdat je je mening niet hebt gedeeld. Waarom deed je dat niet?’ of ‘Hoe kunnen we samen een veilige ruimte creëren waar het mogelijk is om ook moeilijke of ongemakkelijke gesprekken te voeren?’. Tijdens de gesprekken aten de deelnemers een maaltijd die herinnert aan de slavernij.
De vragen leverden voldoende gespreksstof en levendige discussies op. Tussen de gesprekspartners, maar ook plenair. Zoals een witte deelnemer het samenvatte: “Ik merk dat ik in mijn dagelijks leven weinig in aanraking kom met verhalen over uitsluiting en racisme. Ik ben dankbaar voor deze kleine, intieme gesprekken. Ze raken mij in mijn kern. Ik denk dat we deze vorm van dialoog tussen individuen veel vaker moeten inzetten.”
De Keti Koti dialoogtafel was de afsluiting van een dag waarop het koloniaal verleden van Noord-Holland centraal stond. ’s Middags opende commissaris van de Koning Arthur van Dijk de tentoonstelling ‘Verborgen Noord-Holland, Atlantische slavernij in beeld’. De tentoonstelling is samengesteld door historicus Alex van Stipriaan en kunstenaar Frederick Calmes. Bij de opening bood Van Dijk excuses aan voor de rol van de gezagsdragers van toen in het slavernijverleden.