Weidevogels in de watten

Het Varkensland en De Munt zijn prachtige groene, waterrijke natuurgebieden meteen ten noorden van het IJ. Als je er bent zie je direct waar Waterland zijn naam aan te danken heeft. Vanwege de uitvoering van het project N247 ontvangt Staatsbosbeheer nadeelcompensatie. Dat geven ze vervolgens terug aan de natuur. Alexandra van Staaveren, projectmedewerker bij Staatsbosbeheer: “We optimaliseren het Varkensland en De Munt voor weidevogels”.

Varkensland en De Munt zijn weidevogelkerngebieden. Dat is een groter, aaneengesloten gebied waar voor een langere periode weidevogels in het voorjaar voorrang krijgen. Waterland is een van de belangrijkste broedgebieden voor weidevogels in Nederland. Kieviten, grutto’s, tureluurs en watersnippen komen graag naar deze kraamkamer. Weidevogels houden van open ruimte. Die ruimte open houden is dan ook belangrijk. De twee natuurgebieden worden de komende vijf jaren aangepakt. De pitrus wordt teruggedrongen, de bodem verbetert en de sloten verbreed.

Overzicht nodig

Pitrus is een snelgroeiende kruidensoort die dol is op een vochtige omgeving. In weilanden of langs de waterkant zie je de pollen staan, soms tot meer dan een meter hoog. Lange dunne groene stengels met kleine bruine bolletjes. “Door al die pollen is een gebied minder aantrekkelijk voor weidevogels,” vertelt Alexandra. “Ze voelen zich minder veilig omdat ze geen overzicht hebben, roofvogels niet zo snel zien. Bovendien zitten er in bloemrijk grasland veel meer insecten, het voedsel voor de jonge weidevogels. Dus hebben we de pachters gevraagd om voor ons te maaien, zowel in het weiland als langs sloten en greppels waar veel pitrus staat.” 

Lekker snacken

De pachters strooien ook kalk op het land om de verzuring van het land tegen te gaan. “De grond in het Varkensland en De Munt is verzuurd. We gebruiken zeeschelpenkalk. Dat is het meest duurzaam en werkt het best. Die kalksoort geeft geleidelijk de nuttige stoffen af. We hebben vooraf de zuurtegraad van de grond gemeten en bekeken waar de kalk het meest nodig is. Daar gaan we nu vijf jaar lang kalk strooien. Een minder zure grond zorgt voor minder pitrus.” 
Bijkomend voordeel van het strooien van de zeeschelpenkalk is een rijker bodemleven. Weidevogels zijn dol op regenwormen. Hoe beter de grond, hoe meer ‘snacks’ er te halen zijn. 

Lange adem

Ook een goede waterhuishouding is van belang. Pitrus gedijt op vochtige grond. Hoe beter de afwatering, hoe minder aantrekkelijk de grond is voor pitrus. “We gaan vijf jaar maaien, kalk strooien en onderhoud doen. In die vijf jaar moet de pitrus toch enigszins terug te dringen zijn. Het is een taaie plant, de aanpak is een kwestie van een lange adem.”

Kalk strooien

Pollen pitrus in het weiland bij Ilpendam