Hoe zit dat. . . . met het bewegingswerk van de nieuwe brug?
De nieuwe ophaalbrug oogt bescheiden en slank. Hoe heeft de architect het bewegingswerk, dat doorgaans veel ruimte inneemt, verwerkt in het ontwerp en voor welke aansturing van het bewegingswerk is gekozen? Piet-Hein Groenendijk, technisch manager nieuwe Zaanbrug van de provincie Noord-Holland, vertelt hoe overbodige details in het ontwerp op subtiele wijze zijn weggelaten.
“De normaal zo massieve balansarmen van een brug zijn bij de nieuwe Zaanbrug opgesplitst in slanke horizontale balansarmen en antracietkleurige smalle trekstangen”, legt Piet-Hein uit. “De horizontale balans rust aan de zijkant op twee staanders, de zogenaamde hameipoten. Deze hameipoten zijn teruggebracht tot twee taps toelopende rechte zuilen. Ze zijn gelaagd opgebouwd, met daartussen een ruimte voor het bewegingswerk. Vergelijk het met een Zwitsers zakmes. Ook alle scharnierpunten, zowel voor de twee trekstangen als voor de aansluiting op de hameipoten, zijn inwendig weggewerkt. Een lange spleet langs de onderkant van de balansarmen zorgt voor bewegingsruimte van de draaiende delen.”
“Het bewegingswerk is in de doorsnede van de brug goed zichtbaar”, vervolgt Piet-Hein. “De brug functioneert als een soort wip. Het brugdek (val) en de bascule (contragewicht) houden elkaar in evenwicht. Hierdoor kost het minder energie om de brug te openen en te sluiten.”
Het bewegingswerk zit in de brugkelder, die zich deels onder water bevindt. De installaties zijn veilig bereikbaar voor onderhoud en kunnen via het montageluik zo nodig worden vervangen. Er is voor een elektromechanisch bewegingswerk gekozen. De aanvangsinvestering daarvan is wat hoger dan het hydraulische alternatief, maar de onderhoudskosten zijn lager en de bedrijfszekerheid is groter. Het ontwerp is gebaseerd op de toepassing van twee aangedreven panamawielen (tandwielen) die zorgdragen voor de brugbeweging. Piet-Hein: “Zo kunnen we voor de nieuwe Zaanbrug een gestroomlijnd ontwerp behouden dat naadloos aansluit bij de omgeving.”
