De toekomst wil meepraten

Hoe zorgen we voor duurzame energie? Hoe gaan we om met stikstof? En hoe betrekken we jongeren bij de politiek? Deze actuele onderwerpen bespraken 30 jongeren gisteren met Statenleden van de provincie Noord-Holland tijdens het Provinciaal Jeugddebat.

Een beetje onwennig, maar vastberaden lopen de 2 sprekers van Fractie A naar het spreekgestoelte vooraan de Statenzaal in provinciehuis Paviljoen Welgelegen. De grandeur van de zaal – versierd met zuilen, wandtapijten en een enorme glazen kroonluchter – hebben ze nog maar net in zich opgenomen. Net als bij een echt debat van Provinciale Staten nemen ze plaats achter de microfoon, klaar om te beginnen met hun inleidende speech. “Wij voelen ons niet gehoord binnen de provinciale politiek. De toekomst is van ons, dus onze stem moet ook worden gehoord.”

Het is het eerste onderwerp dat vandaag tijdens het Provinciaal Jeugddebat aan bod komt: hoe betrekken we jongeren bij de politiek? De deelnemende jongeren – tussen de 12 en 18 jaar – komen uit de hele provincie, van diverse leerniveaus en achtergronden. Ze leren debatteren, denken mee over oplossingen en maken kennis met de politiek. Met als hoogtepunt: de kans hun ongezouten mening te geven aan Statenleden over thema’s die niet alleen de provincie, maar vooral ook hún aangaan. 

Flipperkast 

Maar voordat het zo ver is, hebben de jongeren de hele ochtend om zich in 3 verschillende fracties voor te bereiden. De dag begint met een quiz over de provincie en een welkomstwoord van commissaris van de Koning Arthur van Dijk. Dé tip die hij de jongeren meegeeft: “Luister goed naar elkaar, ook als je het niet met elkaar eens bent. Blijf jezelf en probeer de ander niet altijd alleen met argumenten te overtuigen. Soms kan een slimme vraag iemand ook al van gedachte doen veranderen.”    

1 van de moeilijkste thema’s van de dag is misschien wel stikstof. Hoe gaan we daar als provincie mee om? De 2 provincieambtenaren die er de ochtend bij zijn om de onderwerpen toe te lichten en eventuele vragen te beantwoorden, zijn onder de indruk van de al aanwezige kennis. “Jullie raken alle bellen en lampjes in de flipperkast van dit dossier”, reageert de programmamanager aanpak stikstof. De scholieren stellen de ene na de andere vraag. Waar komt de meeste stikstof vandaan? En waarom een stop op de woningbouw als de stikstofuitstoot daarvan relatief laag is? Ze schrijven driftig mee; dit is allemaal extra munitie die ze kunnen inzetten tijdens het debat met de Statenleden in de middag. 

Selfies

Om 13.30 uur is het dan zo ver. Nadat de jongeren de nodige selfies hebben gemaakt in de Statenzaal, is het de beurt aan Fractie A om af te trappen. De 5 aanwezige Statenleden – Anouk Gielen (GroenLinks), Grethe van Geffen (Namens Noord-Hollanders), Aukelien Jellema (PvdA), Joyce Vastenhouw (FvD) en Ruchama Bwefar (GroenLinks) – luisteren aandachtig naar de betogen van de jongeren en stellen uitgebreid vragen. 

Zo vindt Fractie A dat de provincie jongeren meer moet betrekken bij de politiek. Via voorlichting op scholen, posters langs de fietsroute naar school en bovenal via bekende mensen op sociale media als TikTok en Instagram. Creatieve ideeën, is het commentaar van de Statenleden, maar de precieze uitwerking ontbreekt nog een beetje.

Discussie 

Iets concreter is het plan van Fractie B, die zich boog over de vraag: hoe zorgen we voor duurzame energie? Hun visie is dat jongeren in de provincie Noord-Holland over 3 jaar bewuster zijn over de impact van fossiele brandstoffen en meer kennis hebben over duurzame energie. De oplossing die zij daarvoor hebben bedacht: een provinciaal festival waar scholieren een week lang op een ludieke manier meer leren over de energietransitie. De Statenleden van GroenLinks en PvdA zijn overtuigd en willen zelfs nog een stapje verder: hoe leidt zo’n week tot concrete acties en wat kunnen jongeren zelf doen? Uit de reacties van FvD en Namens Noord-Hollanders blijkt dat dit ook een politieke discussie is: zij vinden dat de jongeren het probleem te gekleurd brengen en open moeten staan voor mensen die niet in de energietransitie geloven. Maar daar gaan de jongeren niet in mee: “Er is wel degelijk een probleem. We kunnen niet oneindig boren naar olie of gas. Als we jongeren informeren, dan kunnen zij zelf hun mening vormen”, aldus een lid van Fractie B. 

Verschillende perspectieven 

Dat er voor sommige problemen niet zomaar een gemakkelijke oplossing te vinden is, blijkt wel uit het debat rondom stikstof. Niet alleen de Statenleden zijn het oneens, ook de leden van Fractie C lijken gaandeweg het debat verschillende gedachten te hebben. De 1 wil de boeren de ruimte geven vanwege de economie en de ander pleit voor een robuuster natuurnetwerk. Wel zijn ze het eens dat stikstof een gevaar vormt voor de biodiversiteit en dat de uitstoot omlaag moet. Ondanks de verschillende perspectieven blijft het een respectvol debat, concluderen de Statenleden uiteindelijk. En ook dat is bewonderingswaardig.