Symposium benadrukt noodzaak tot herdenking en doorbreking van Trans-Atlantische slavernijverleden

Op woensdag 13 maart 2024 vond in Paviljoen Welgelegen in Haarlem het symposium ‘Doorwerking Doorbreken' plaats over de trans-Atlantische slavernij, georganiseerd door het Comité 30 juni / 1 juli Haarlem, NiNsee (Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis) en Ojise Network.

Mariska de Jong, een vooraanstaande cultureel ondernemer en expert op het gebied van tribale erfgoeden, leidde het gesprek en was zelf een van de sprekers. Ze opende de dag door gedeputeerde Esther Rommel te bedanken voor haar komst. Esther Rommel sprak over haar eigen geschiedenis, als afstammeling van de Hugenoten. En hoe belangrijk het is om het verleden en elkaar te begrijpen: "Het is van essentieel belang dat we hier samenkomen om de impact van slavernij te bespreken en te begrijpen."

Dr. Kofi Kanihene Ogun, een expert op het gebied van de doorwerking van slavernij, deelde zijn inzichten, waarbij hij zei dat er stappen werden gezet door onder andere de excuses van de Koning en door hernieuwde aandacht voor de slavernij. Maar hij benadrukte dat er nog wel een hoop moet gebeuren: "Er wordt niet gesproken over wat kapot is gemaakt." en riep op tot actie: "We moeten zelf stappen zetten om de gevolgen van de slavernij te doorbreken."

Dialoog en Actie

Ptah en Auset Ankh Re hechten belang aan een positieve beeldvorming van Afrikaanse nazaten. Met hun African Calendar willen ze bijdragen aan een meer positief zelfbeeld bij nazaten. Positieve beelden dragen ook bij tot een betere narratief en interactie tussen nazaten van beide kanten van de geschiedenis. Linda Nooitmeer, voorzitter van NiNsee, voegde hieraan toe: "Het gaat om meer dan excuses aanbieden, maar ook om zaken als het toelaten van Afrikaanse elementen bij bijeenkomsten." Ze wees op de tegenstand die ze tegenkwam: "Het wordt nog te vaak tegengehouden bij herdenkingen, onder meer door ambtenaren."

Het symposium benadrukte het belang van het herwaarderen van Afrikaanse wortels en het omarmen van Afrikaanse namen. Mariska de Jong deelde haar eigen ervaring: "Mijn naam N’Gutete Chicuchaamba stamt af van mijn Afrikaanse voorouders via de familielijn van mijn vaderskant." Ze voegde eraan toe: "Ik was het kind dat kwijt was en nu weer bij die gemeenschap hoort."

Afrikaanse cultuur en rituelen

Naast de sprekers werden er ook verschillende culturele optredens verzorgd. Actrice en zangeres Denise Jannah bracht liederen ten gehore die de pijn en strijd van de slavernij belichten, terwijl de klanken van de kora, ook wel Afrikaanse harp genoemd, werden gespeeld. Tijdens het symposium werd ook het waterritueel watramma uitgevoerd, een eeuwenoud Afrikaans ritueel dat herinnert aan de spirituele erfenis van Afrikaanse culturen. Dit ritueel, begeleid door de klanken van trommels, diende als een krachtige herinnering aan de verbondenheid met het verleden en de noodzaak om de doorwerking van slavernij te doorbreken.

Verder vond de boekpresentatie plaats van ‘Ritueel van het Water’, een werk dat de diepe betekenis van het waterritueel in de Afro-Nederlandse cultuur verkent. Kofi Ogún en Ochosi Yaw Nkromah beschrijven in dit boek de rijke geschiedenis en de hedendaagse betekenis van dit ritueel dat een belangrijke rol speelt bij herdenkingen en vieringen.

Omarm en doorbreek het verleden

Het symposium eindigde met een krachtige oproep tot actie waarbij de nadruk lag op het doorbreken van patronen van onderdrukking en het streven naar een toekomst waarin Afrikaanse erfgoeden worden gevierd en gerespecteerd. Winti priesteres Marian Markelo benadrukte het belang van het omarmen van het verleden: "We hebben het recht om eigenaar te zijn van onze geschiedenis."