Woonafspraken

Iedereen in Noord-Holland wil fijn wonen en leven. De vraag naar betaalbare woningen in Noord-Holland is groot en blijft toenemen. Daarom wil de provincie de woningbouwproductie versnellen. Tegelijk wil de provincie de transitie maken naar een volledig klimaatneutrale en circulaire bouw. Hierover maakt de provincie goede afspraken.

Provinciaal woonbeleid

Hoe de provincie dat doet, is vastgelegd in de volgende documenten:

• De woonagenda 2020 – 2025 (pdf, 5 MB): De provincie Noord-Holland wil dat er de komende jaren veel betaalbare en duurzame woningen beschikbaar komen. Zij gaat gemeenten met raad en daad helpen om de flinke ambitie op het gebied van wonen waar te maken. Dat staat in de definitieve Woonagenda die is vastgesteld door het college van Gedeputeerde Staten. De woonagenda geeft ook richting aan regionale woonafspraken: hierin worden de regionale woningbouwdoelen afgesproken.
• Het Masterplan Wonen: De komende jaren helpt de provincie gemeenten om sneller meer betaalbare woningen te bouwen om het woningtekort in Noord-Holland terug te dringen. Voor 2030 moeten er 165.000 nieuwe woningen worden bijgebouwd. Om dit te bereiken, hebben Gedeputeerde Staten het Masterplan Wonen opgesteld.
• de Omgevingsvisie NH 2050: De provincie wil balans tussen economische groei en leefbaarheid. Dit betekent dat in heel Noord-Holland een basiskwaliteit van de leefomgeving wordt gegarandeerd. Er zijn randvoorwaarden opgesteld over hoe om te gaan met klimaatverandering. De provincie ontwikkelt zoveel mogelijk natuurinclusief en met behoud van (karakteristieke) landschappen, brengt ruimtelijke economische ontwikkelingen rond infrastructuur samen en houdt rekening met de ondergrond.
• De Omgevingsverordening: In de Omgevingsverordening NH2020 zijn regels samengevoegd op het gebied van natuur, milieu, mobiliteit, erfgoed, ruimte en water. Hierdoor is het makkelijker geworden om te zien welke regels waar gelden. 

Regionale afspraken

Om samen te werken aan sterke(re) regio’s, moeten gemeenten in de regio’s het samen eens worden over bijvoorbeeld nieuwe woningbouw en de bestaande woningvoorraad. Daarom worden er regionale afspraken gemaakt. De regionale woonafspraken bestaan uit:   

• Woonakkoorden tussen regio en provincie
• Regionale woningbouwprogrammeringen met afspraken over woningbouwplannen van de regio (zowel aantallen als segmenten, typen en prijscategorieën)

Woonakkoorden tussen regio’s en provincie

De provincie en de Noord-Hollandse gemeenten hebben per regio afspraken gemaakt over nieuwbouw en bestaande bouw. Deze afspraken zijn vastgelegd in zogenoemde ‘woonakkoorden’. Alle woonakkoorden zijn te vinden op deze pagina. De akkoorden bevatten de toekomstige uitdagingen, acties en afspraken voor de komende 5 jaar. Er zijn afspraken over het aantal woningen en het vinden van geschikte woningen voor allerlei mensen, met of zonder zorgvraag. Maar ook over klimaatneutraal en circulair bouwen (aardgasvrij en met oog voor het veranderende klimaat) in de buurt van OV-knooppunten en met behoud van de groene en gezonde leefomgeving. En over het verduurzamen van bestaande woningen. 

Bekijk de viewer 'Verstrekte subsidies woonakkoorden'. Deze viewer laat per regio zien welke projecten subsidie ontvingen voor het uitvoeren van afspraken uit de woonakkoorden. Tot en met 2025 is vanuit de provincie Noord-Holland € 2,5 miljoen subsidie beschikbaar gesteld.

Regionale woningbouwprogrammeringen

In de regionale woningbouwprogrammeringen maken de samenwerkende gemeenten onderling afspraken over de ontwikkeling, transformatie en herstructurering van woningbouwlocaties. Ook wordt er gekeken naar de hoeveelheid woningen in de plannen, de kwaliteit en de fasering.  

Gemeenten maken regionale afspraken over woningbouw die aansluiten op de woningbehoefte en passen binnen de mogelijkheden (zie ook demografische ontwikkeling). Zij wegen zorgvuldig af wat de beste plek is om te bouwen binnen de gemeentelijke, regionale en provinciale kaders. Gemeenten houden daarbij rekening met bereikbaarheid, werkgelegenheid, gezondheid, waterberging, natuur en ruimte. De provincie is betrokken bij de programmeringen, maar hoeft vanwege haar rol de afspraken zelf niet te ondertekenen. 

Afspraken Rijk, provincies en gemeenten 

Om de Nationale Woon- en Bouwagenda van het Rijk verder uit te werken, heeft het Rijk de provincie gevraagd om een woningbouwbod uit te brengen. Dit bod geeft aan hoeveel woningen gemeenten en de provincie Noord-Holland denken te kunnen bouwen in Noord-Holland tot en met 2030. Dit aantal draagt bij aan de nationale woningbouwopgave van 900.000 woningen tot en met 2030. 

Er is samen met gemeenten, marktpartijen, woningcorporaties en waterschappen gekeken of het woningbouwbod van de provincie Noord-Holland haalbaar is. Er zijn ruim voldoende woningbouwplannen, maar het is alleen mogelijk om deze woningen te bouwen als het Rijk de regio helpt om aan bepaalde voorwaarden te voldoen. Denk daarbij aan de beschikbaarheid van geld, ambtelijke capaciteit en wettelijke vereisten voor stikstof en geluid. En het bouwen van nieuwe woningen is ook afhankelijk van bereikbaarheid, betaalbaarheid, energietransitie en waterveiligheid.  

Op 15 maart 2023 zijn de regionale Woondeals Noord-Holland Noord (pdf, 10 MB) en Metropoolregio Amsterdam (pdf, 4 MB) gesloten tussen gemeenten, provincies en het Rijk. Tot en met 2030 moeten in Noord-Holland Noord 40.000 woningen bijkomen in de Metropoolregio Amsterdam ruim 144.000 woningen. In de Woondeals zijn afspraken gemaakt over het aantal woningen, concrete grote bouwlocaties en de categorieën sociaal, betaalbaar en vrije sector. Het streven is minimaal twee derde betaalbare woningen te bouwen waarvan 30% sociale huurwoningen tot € 808. Ook komen er woningen in de categorie middenhuur tot  € 1.000 per maand en betaalbare koopwoningen tot € 355.000. In de beide Woondeals is een lijst opgenomen met de grote woningbouwlocaties.

Kaart en data

De provincie volgt de voortgang van de woningbouwproductie, die voortkomt uit bovengenoemde programmering en plannen, nauwgezet. Bijvoorbeeld met de jaarlijkse Monitor Woningbouw, maar ook via de bouwambassadeur en de kernteams versnelling.

• Jaarlijks publiceert de provincie de Monitor Woningbouw (pdf, 22 MB)
• Op de planviewer (digitale kaart) staan de locaties van woningbouwplannen van gemeenten. De samenhang met ander beleid is via verschillende ‘lagen’ eenvoudig aan en uit te zetten
• Via www.plancapaciteit.nl zijn de (potentiële) woningbouwlocaties van gemeenten in Noord-Holland te zien
• In het Dashboard Wonen worden actuele gegevens verzameld over woningbouw op gemeenteniveau, regioniveau en provinciaalniveau. Het blikt terug op de woningbouw(productie) zien en de ontwikkeling van huishoudens en blikt vooruit op woningbehoefte, plancapaciteit en bouwvergunningen.