Natuurverbindingen

De provincie Noord-Holland werkt, samen met verschillende partners, aan het verbinden van natuurgebieden. Hierdoor krijgen dieren een groter aaneengesloten leefgebied, kunnen ze beter voedsel en soortgenoten vinden en worden hun overlevingskansen groter.

Onder meer de kleine parelmoervlinder maakt gebruik van natuurverbindingen
Onder meer de kleine parelmoervlinder maakt gebruik van natuurverbindingen (foto: Ruud Luntz)

Terugkijken uitzending ‘biodiversiteit onder druk: hoe verbinden we onze natuur?’

De biodiversiteit in Noord-Holland staat onder druk. Aanleg van wegen of spoor en ontwikkeling van dorpen en steden zorgen ervoor dat het natuurlandschap verder van elkaar ligt of wordt onderbroken. De provincie heeft de ambitie om de ecologische balans in Noord-Holland te herstellen. Op 9 februari 2022 spraken onder andere gedeputeerde Esther rommel en ecoloog Edgar van der Grift over dit onderwerp in het programma Groen Verbonden van Pakhuis de Zwijger

Lees meer over het ontsnipperen van natuur bij verkeerswegen op de pagina Vergroten, versterken, verbinden.

Speciale uitgave Tussen Duin & Dijk

In opdracht van de provincie bracht Tussen Duin & Dijk een special uit met als thema ‘Verbinden en ontsnipperen’ in Noord-Holland.

Natuurverbinding Zandpoort (Zandvoortselaan)

In 2013 is de natuurbrug Zandpoort over de Zandvoortselaan geopend. Op de brug is tijdelijk een hek geplaatst dat alleen grote dieren als damherten en reeën tegenhoudt. Alle andere dieren kunnen gewoon gebruik maken van de natuurbrug. Uit het eerste onderzoek Natuurbrug Zantpoort blijkt dat veel dieren de brug al gebruiken.

Het aantal damherten is de afgelopen jaren enorm toegenomen, met name in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Dat zorgt o.a. voor schade aan andere natuurwaarden (zowel dieren als planten) in dit gebied. Om dit in het Nationaal Park Zuid-Kennemerland te voorkomen staat er tijdelijk een hek op deze natuurbrug. Als over een paar jaar de populatie damherten in de Amsterdamse Waterleidingduinen is teruggebracht tot een aantal dat beter in balans is met het gebied, wordt het hek verwijderd.

Op de website van de Amsterdamse Waterleidingduinen staat meer informatie over het beheer van de damherten.

Uit 'Tussen Duin en Dijk 2017', nummer 4: "In december 2013 werd natuurbrug Zandpoort opgeleverd, de ecologische verbinding tussen de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD) en Nationaal Park Zuid-Kennemerland (NPZK). Maar wordt de brug ook daadwerkelijk door dieren gebruikt?"

De natuurbrug Zandpoort is 1 van de 3 bruggen die de natuur van de Amsterdamse Waterleidingduinen verbindt met het Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Met de natuurbruggen Zandpoort, Duinpoort en Zeepoort ontstaat een aaneengesloten natuurgebied van meer dan 7000 hectare.
Bekijk de natuurverbinding Zandpoort op een 360-gradenfoto.

Natuurbrug Zandpoort is mede gefinancierd met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Unie. 

Natuurverbinding Zeepoort (Zeeweg Bloemendaal)

Deze natuurbrug werd medio 2017 opgeleverd en heeft de vorm van een meeuw. Het is een belangrijk ecoduct in een schakel van 3 natuurbruggen in het Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Door de brug krijgen planten en dieren een groter aaneengesloten leefgebied en meer mogelijkheden om zich voort te planten en te verspreiden, zoals ree, damhert, vos, wezel, hermelijn, bunzing, egel, konijn, hazelworm, zandhagedis, rugstreeppad, zandloopkever, nauwe korfslak, duinroos en allerlei vlindersoorten. Deze brug heeft alleen een natuurfunctie; mensen kunnen er geen gebruik van maken. Het brugdek bestaat uit duinvegetatie. Dit is vooral voor de insecten belangrijk. De uitwisseling tussen populaties zal verbeteren, waardoor de kans op uitsterven in het gebied afneemt. Of en welke dieren de Zeepoort gaan gebruiken wordt onderzocht. Dit gebeurt met camera’s.

Wild spotten in Noord-Holland

Om de effecten te meten, monitoren de provincie en haar partners verschillende natuurverbindingen. Ook inwoners kunnen wild spotten. De afgelopen jaren heeft de provincie flink geïnvesteerd in de aanleg van faunapassages.

Natuurbrug Laarderhoogt

De natuurbrug Laarderhoogt verbindt de natuurgebieden Bussummer- en Westerheide ten zuiden en Noorderheide, Tafelberg- en Blaricummerheide ten noorden van de rijksweg A1. De natuurbrug is naast een natuur- ook een recreatieve verbinding.

Natuurbrug Zanderij Crailoo

Uit onderzoek blijkt dat alle grote en middelgrote zoogdieren en zes soorten amfibieën de natuurbrug Zanderij Crailoo gebruiken. Daarnaast passeren jaarlijks ongeveer 180.000 voetgangers en fietsers en 1.700 ruiters de brug.

Natuurverbinding Zwaluwenberg

De natuurverbinding Zwaluwenberg bestaat uit natuurbruggen over het spoor Utrecht – Hilversum, de rijksweg A27 en de provinciale weg N417. Het Gooisch Natuurreservaat voert het beheer uit. Onderzoek naar verschillende dieren loopt tot 2020.
De BBC Radio is in oktober 2016 bij Edgar van der Grift, van Alterra, geweest voor een interview over ecoducten. Edgar van der Grift heeft de Britten onder meer meegenomen naar de Hoorneboeg en ecocorridor Zwaluwenberg. Het interview is terug te luisteren via de website van BBC Radio.

Dassen in het Gooi

Voor de das is in Nederland het verkeer de belangrijkste doodsoorzaak. Toch is het gelukt om in Noord-Holland het drukke Gooi geschikt te maken voor het grootste roofdier van Nederland. Door de aanleg van tientallen speciale tunnels, natuurbruggen en kilometers raster kunnen dassen veilig oversteken van het ene naar het andere leefgebied. Inmiddels leven er dan ook weer meerdere dassenfamilies in het Gooi. En hun aantal neemt nog toe! Dankzij langlopend onderzoek en de inzet van tientallen vrijwilligers is het mogelijk het wel en wee van de dieren goed te volgen. Daar waar mogelijk neemt de provincie nog meer maatregelen om gevaarlijke plekken veiliger te maken. 

Natuurverbinding Naardermeer-Ankeveen

Door deze natuurverbinding kunnen verschillende zoogdieren, amfibieën en reptielen zich tussen het Naardermeer en de Ankeveense plassen verplaatsen. Uit onderzoek blijkt dat dieren de verbindingen intensief gebruiken.

Evaluatie Natuurvriendelijke oevers

De aanleg van natuurvriendelijke oevers is voor provincies en waterbeheerders een belangrijk middel om de doelen van de Kaderrichtlijn Water te halen. Op dit moment voeren FLORON/RAVON een evaluatie uit.

Natuurvriendelijke oevers Omval-Kolhorn

Biologen van RAVON  onderzoeken voor het Hoogheemraadschap en de provincie Noord-Holland hoe natuurvriendelijke oevers voor vis werken. In het Kanaal Omval-Kolhorn bemonsteren ze 6 locaties in 2017 en 2018. Uit de eerste resultaten blijkt dat de luwe stukken een kraamkamer zijn voor jonge vis. De grote vissen leven vooral in het kanaal zelf. In de natuurvriendelijke oever komen ook meer kwetsbare en bijzondere soorten voor. Voor het onderzoek werden 11.086 vissen gevangen. In het kanaal werden 15 soorten aangetroffen, vooral brasem, blankvoorn en kolblei. In de natuurvriendelijke oevers werden 19 soorten gevonden, in meer dan de helft van de gevallen de beschermde soorten bittervoorn en kleine modderkruiper en de rivierdonderpad. Deze resultaten, van 2017, staan in de infographic.
Zie ook de natuurberichten: Vis in de oever en Kwakbollen in het Kanaal.

Infographic onderzoeksresultaten natuurvriendelijke oevers Omval-Kolhorn

De Groene AS

De Groene AS is een ecologische, met name natte, verbindingszone aan de zuidwestkant van Amsterdam. Het verbindt de veenweidegebieden van Amstelland met die van Spaarnwoude. De zone biedt naast ruimte voor flora en fauna ook een aantrekkelijk landschap voor recreatie. 

Amsterdamse Bos
Blik op de onlangs aangelegde natuurvriendelijke oevers langs het Amsterdamse Bos en de Ringvaart van de Haarlemmermeer. Een mooie combinatie van natuur en recreatie.

Meer informatie