Interview met rentmeester Willem Schuur

Wat doet een rentmeester precies en tegen welke uitdagingen loopt hij aan? En is er verder al meer te vertellen over de weg? In dit interview vertelt Willem Schuur over zijn werk als rentmeester voor het project Herinrichting A.C. de Graafweg (N241). Hoe lang doet hij dit al en wat maakt het werk nou zo leuk?

Hallo Willem, waar kom je vandaan?

"Ik kom oorspronkelijk uit Ermelo, op de Veluwe. Ik ben de zoon van een bouwvakker en werkte als jonge jongen al bij boeren in de omgeving op het erf. Ik heb altijd wel iets met het boerenleven en het platteland gehad. Ik heb graag rust en ruimte om me heen. Sinds 1993 woon ik in Scherpenzeel, in de bebouwde kom maar tegen een landgoed aan: Huize Scherpenzeel. Daar woon ik met mijn vrouw en 2 kinderen. Beide dochters heb ik wel eens meegenomen naar mijn werk. Ik wilde dat ze daar een goed beeld van kregen. Dat was leuk.

Qua opleiding heb ik de lage, middelbare én hoge landbouwschool gedaan. Daarbij heb ik veel stage gelopen en met boeren gewerkt. Hierdoor ben ik bekend met de bedrijfsvoering van het agrarische bedrijfsleven en kan ik me inleven in de impact van grondverwerving op die bedrijven. Vaak kan ik vanuit die kennis nu in mijn werk kleine aanpassingen maken om in te spelen op hun wensen. Dat ik afkomstig ben van de agrarische sector en een (voor-)opleiding in die richting heb, helpt namelijk heel erg met het voeren van goede gesprekken. Juist door me in te leven in hun wereld en zo overeenkomsten te sluiten die ook acceptabel zijn voor de agrariërs.

Daarnaast ben ik actief in de politiek, als raadslid in de gemeente Scherpenzeel voor de partij Progressief Scherpenzeel. Deze partij is een samenwerkingsverband tussen lokale afdelingen van D66, PvdA en GroenLinks. Als raadslid werk ik aan een aantal ‘harde dossiers’: ruimtelijke ordening, vergunningen en nieuwbouwlocaties. Mijn werk geeft mij daarin een voorsprong. Ik zorg er wel voor dat ik als rentmeester niet werk binnen een straal van 10/15 kilometer rond mijn huis. Zo kan ik mijn baan gescheiden houden van mijn werk als raadslid en houd ik het zuiver."

Hoe lang werk je al in het gebied als rentmeester?

"Mijn eerste werkdag was op 1 februari 1993 in Noord-Holland. Ik werkte eerst bij het ministerie van Landbouw aan weidevogelbeheer rondom beheersovereenkomsten. Dit deed ik onder meer in de Eilandspolder, Westzaan en bij Warder. Ik voerde veel gesprekken aan de keukentafel bij boeren. Dat beviel zo goed dat ik werd gevraagd om bij grondzaken te gaan werken. Sindsdien heb ik altijd op regelmatige basis werk gedaan in de provincie Noord-Holland.

Grondverwerving, ook onderdeel van het werk van een rentmeester, ben ik vanaf 1996 gaan doen. Mijn papieren voor rentmeester haalde ik allemaal in 2005 en 2006. In 2007 werd ik lid van de Nederlandse vereniging van Rentmeesters. 10 jaar terug heb ik ook nog als medewerker op het provinciehuis gewerkt aan aantal dossiers bij grondzaken. En de afgelopen 5 jaar heb ik als rentmeester onder andere gewerkt aan de N241 van Schagen tot Verlaat." 

Wat doe je eigenlijk precies als rentmeester?

*lacht* "Daar heb ik wel eens discussie over met andere rentmeesters. Een deel van ons werk draait om kennis. Om mijn werk goed te kunnen doen heb ik kennis nodig van onteigening, taxeren, schades en agrarische bedrijfsvoering. Dit is misschien 40% van het werk, de rest is omgang met mensen. Kun je naar de ander tussen de regels door luisteren? Snap je wat ze moeilijke vinden? Of wat de schade is van de verwerving? Kun je je verplaatsen in het feit dat de grond misschien al een eeuw in de familie zit? Snap je dat een boer elke vierkante meter nodig heeft voor zijn vee? Dat moet je als rentmeester in je gereedschapskist hebben. Het is namelijk heftig werk: mensen raken grond kwijt en dat heeft gevolgen voor wonen en werk. Het is mooi om achteraf te kunnen zeggen: 'we hebben - gezien de omstandigheden - er het beste van gemaakt'. Het is mooi als je achteraf een kop koffie kan drinken met deze mensen en terugkijkt op een prettig proces. En dat is precies waar de lol van ons werk zit. In het opbouwen van vertrouwen en naar elkaar luisteren. 

Daarnaast moet een rentmeester veel weten van onderwerpen als koopcontracten en alle relevante wetgeving. Verder kan een goede rentmeester goed procesmatig werken en omgaan met mensen. Zo bouw je naar beide kanten vertrouwen op en kom je er samen uit. Voor mij zit de lol in dat proces. Ik doe dit werk al lang, en heb in al mijn dossiers nog nooit meegemaakt dat een rechter onteigening heeft ingesteld. We zijn er altijd vóór die tijd uitgekomen. Als rentmeester vind ik het belangrijk dat je openstaat voor argumenten en niet bij voorbaat de wijsheid in pacht hebt. Je moet oprecht luisteren en interesse hebben in de zorgen en belangen van de mensen met wie je zaken doet."

Hoe bereid jij je voor?

"In principe kijk ik na het eerste gesprek naar de eigendommen en bestemmingen van het bedrijf. Ik moet de eigenaar kunnen uitleggen waar de provincie de grond voor nodig heeft. Wat is het nut en de noodzaak van de grond? Bij twijfel haal ik er een deskundige bij: voor verkeerssituaties een verkeerskundige en voor een vleermuissituatie een ecoloog.

Voor de N241 ligt er nu een provinciaal inpassingsplan, daar zijn zienswijzen bij ingediend. Mensen kunnen vragen stellen over het tracé dat nu voorligt. Als rentmeesters proberen we, samen met de provincie, zo goed mogelijk uit te leggen waarom we deze keuzes hebben gemaakt. Een voorbeeld: de ovonde bij Langereis was 1 van de meest gevaarlijke kruispunten in Nederland. De mensen snappen dan waarom de provincie deze situatie wil aanpassen, want het is een gevaarlijke situatie. Maar soms is de situatie minder duidelijk en moet je het eerst goed uitleggen om begrip te krijgen voor onze keuzes."

Wat kun je over de N241 vertellen?

"Als ik kijk naar de herinrichting van de A.C. de Graafweg (N241): het aantal kruispunten gaat naar beneden, scherpe bochten gaan eruit: al deze maatregelen zorgen ervoor dat ook dit deel van de N241 een stuk veiliger wordt.

Ik vind dat we er goed aan hebben gedaan om al in vroeg stadium met de mensen in contact te komen. Daarmee zijn we als provincie altijd aanspreekbaar. Dat geldt voor zowel de ontwerper, met wie ik het veld in ga om specifieke toelichting te geven, als voor de omgevingsmanager met wie ik contact heb voor andere vragen. Of iemand van afdeling grondzaken om voor schadeloosstellingen op te lossen. Ik ben rentmeester door heel Nederland en uit ervaring weet ik dat een goede samenwerking met en afstemming tussen ontwerpleider, rentmeester en de omgevingsmanager cruciaal is voor een duidelijk verhaal naar en goede afstemming met de omgeving.

We werken bij de herinrichting van de A.C. de Graafweg met een team van 3 rentmeesters. We proberen allemaal de schade te beperken voor de eigenaren en bieden mensen een luisterend oor. We zijn altijd op zoek naar ruilgrond en ruilingen om de schade te beperken, waar dat nuttig of mogelijk is. Medewerkers van de afdeling grondzaken van de provincie zorgen daarnaast voor een goede afstemming met ons. Samen zorgen we ervoor dat we iedereen een stukje maatwerk bieden en de schade beperken. Die samenwerking ervaar ik als heel fijn."

Wil je nog iets anders delen?

"Je maakt in dit werk veel bijzondere dingen mee. Ooit was ik bezig met het aankopen van grond voor een waterberging. Toen het bijna rond was en we bij de notaris zaten zei de verkopende partij: 'oh ja, er ligt nog een 500-ponder uit de Tweede Wereldoorlog'. Dit was 1 maand voordat we gingen graven! Toen heeft de Explosieven Opruimingsdienst het grondgebied opgeruimd. Dit bewijst dat alertheid ook een belangrijk aspect is bij dit werk: het is zaak om alle relevante informatie boven tafel te krijgen.

In de loop van de jaren heb ik met veel verschillende mensen zaken gedaan. Nu ben ik bezig met het aankopen van appartementen voor een stadsvernieuwingsproject. Dan praat ik met mensen met 23 verschillende nationaliteiten. Ik moet dan mijn stijl van praten en communiceren aanpassen aan de persoon die tegenover je zit. En iemand met een Chinese achtergrond benader je anders dan iemand die afkomstig is uit het Midden-Oosten. Wat is dan de juiste communicatiestijl? Dat blijft een uitdaging."

Meer informatie

Bij vragen kunnen weggebruikers en omwonenden contact opnemen met het Servicepunt van de provincie Noord-Holland via 0800 - 020 06 00 (gratis) of een e-mail sturen naar n241acdegraafweg@noord-holland.nl. Meer informatie over het project is te vinden op de projectpagina Herinrichting A.C. de Graafweg (N241). Bent u al geabonneerd op de project nieuwsbrief? Meld u snel en eenvoudig aan via deze pagina.