Noord-Kennemerland
Vanaf de zeehaven van IJmuiden tot aan de hoogste duintoppen van Schoorl ligt Noord-Kennemerland, een gewild recreatie-, natuur- en woongebied. Mooie duinen en strandwallen gaan hier naar het oosten toe over in weidse, waterrijke polders.
Er is van plek tot plek veel afwisseling in landschap, natuur, soort bodem en waterstand. Het bij wandelaars geliefde Noordhollands Duinreservaat ligt hier ook. Dit is een van de grootste natuurgebieden in ons land, en ook Natura 2000-gebied om de kwetsbare planten en dieren in de duinen en duinrandbossen te beschermen.
Generaties bewoners van oude zeedorpen als Wijk aan Zee, Castricum en Egmond gebruikten het duinlandschap zo’n 1000 jaar intensief voor het telen van landbouwgewassen. In de relatief vochtige duinvalleien bij Egmond leidde dit tot een mozaïek van kleine, verdiept gelegen aardappelakkers, omgeven door zandruggen. Dit zeedorpenlandschap creëerde ook een eigen plantengroei. De zeldzame orchidee Beemst is daarvan een sprekend voorbeeld. In Noord Kennemerland vind je ook cultuurhistorisch waardevolle landgoederen en verdedigingswallen.
Kijk op de kaart wat er gebeurt in het gebied Noord-Kennemerland (pdf, 5 MB)
Wat gebeurt er?
Natuurnetwerk uitrollen
De aantrekkingskracht van zee en duinen leidt tot veel recreatie en economische bedrijvigheid. Tegelijk is het bijzondere natuur. ‘Verbreden’ van de overgang van duinen naar polder vergroot de natuur en verspreid de recreatiedruk. Meer opvang van water helpt ook bij het klimaatbestendig maken van het gebied.
Er is zo’n 8000 hectare aan Natuurnetwerk in Noord-Kennemerland. Daarvan staat nog 300 hectare open, deels om in te richten en deels om formeel tot natuur om te vormen. Zo wordt De Vlotter dit jaar ingericht (25 hectare) en werkt de gemeente Castricum aan natuurontwikkeling in de Zanderij.
Herstel van de natuur in het Natura 2000-gebied
De kwaliteit van de Schoorlse Duinen dreigt achteruit te gaan doordat belangrijke natuurlijke processen minder plaatsvinden. Zo is de dynamiek van wind en zand, waardoor duinen ontstaan en kunnen blijven verjongen, grotendeels weggevallen. Mede hierdoor verdwijnen veel kenmerkende planten, dieren en insecten in het gebied. Belangrijkste taak voor de provincie Noord-Holland is het herstellen van deze natuurlijke processen. Er worden verschillende maatregelen genomen om de soortenrijkdom in het duingebied in stand te houden of te herstellen. In de samenvatting van het beheerplan staat verder toegelicht waarom het nodig is de natuur te herstellen en welke maatregelen daarvoor worden ingezet.
Die terugval in dynamiek van de duinen geldt ook voor het Natura 2000-gebied Noordhollands duinreservaat. Om de natuurlijke processen te herstellen zal de provincie aan de zeereep nieuwe stuiflocaties aan laten leggen. Meer landinwaarts worden (vreemde) struikgewassen en lokaal bomen verwijderd om de wind weer vrij spel te geven. Door dit verstuivingsproces moeten de witte duinen weer gaan ‘wandelen’. In de samenvatting (pdf, 676 Kb) van het beheerplan (pdf, 17,3 Mb) staat verder toegelicht waarom het nodig is de natuur te herstellen en welke maatregelen daarvoor worden ingezet.
Neerslag stikstof verminderen
Op grote delen van de Natura 2000-gebieden in de duinen daalt er teveel stikstof neer. Dit heeft een negatieve invloed op de soortenrijkdom van planten en dieren. Belangrijkste bronnen voor stikstofneerslag op het Noordhollands Duinreservaat zijn het buitenland (34%), de landbouw (21%) en ammoniak van zee (19%), maar overige sectoren (9%) en wegverkeer en scheepvaart (beide 5%) dragen ook bij. Voor de Schoorlse Duinen zijn de belangrijkste bronnen buitenland (35%), landbouw (23%), ammoniak van zee (21%), overige sectoren (7%), scheepvaart (5%) en wegverkeer (4%). Het is de bedoeling dat in 2030 in elk van de onderstaande gebieden 300 mol stikstof minder neerdaalt en dat elke sector hieraan zijn bijdrage levert. Hiervoor worden op landelijk, provinciaal en per gebied een gebiedstafel stikstof opgezet. In Noord-Kennemerland gebeurt dit per gebied en met lokale partijen.
Herkomst en grootte (bronnen) in percentages van de stikstofneerslag in het Natura 2000 gebied Noordhollands Duinreservaat. Bron: AERIUS Monitor, oktober 2020.
Herkomst en grootte (bronnen) in percentages van de stikstofneerslag in het Natura 2000 gebied Schoorlse Duinen. Bron: AERIUS Monitor, oktober 2020.
Meer informatie
Gebiedsregisseur Gerlies Nap (napg@noord-holland.nl) is het aanspreekpunt voor initiatieven op natuurgebied. Zij volgt de lopende projecten en stimuleert de verdere aanleg van het Natuurnetwerk. Voor meer informatie over de plannen rond stikstof neemt u contact op met projectleider Siemon Top via siemon.top@noord-holland.nl. Voor het Noordhollands Duinreservaat is dat Irene Harlaar-Zeldenrust. Zij is bereikbaar via irene.zeldenrust@noord-holland.nl.
