Zuid-Kennemerland

In het Natura 2000-gebied Zuid-Kennemerland liggen veel verschillende landschappen. Van 5000 jaar oude strandwallen en jonge binnenduinen tot bossen en landgoederen. Die natuur maakt het gebied bijzonder en geliefd. Om dat voor de toekomst veilig te stellen en de natuur te versterken is in 2021 gestart met een gebiedsaanpak voor deze regio. De provincie wil daar de komende jaren inwoners, ondernemers en organisaties uit het gebied bij betrekken.

De natuur maakt Zuid-Kennemerland aantrekkelijk. Wonen, economische activiteiten en het toerisme nemen toe, wat weer ten koste gaat van die natuur. Natuurgebieden raken door alle activiteiten geïsoleerd. Dat vermindert de verscheidenheid aan planten en dieren. En de stikstofuitstoot van economische activiteiten verslechtert de natuur, vooral in het kwetsbare Natura 2000-gebied Kennemerland-Zuid. Reden om in actie te komen.

• Opgaven
• Planning
• Gebiedsaanpak
• Informatie
• Documenten

Kijk op de kaart wat er gebeurt in het gebied Zuid-Kennemerland (pdf, 3 MB)

Opgaven

De provincie gaat met belanghebbenden aan de slag met drie opgaven die samenhangen:

Versterken van het Natuurnetwerk Nederland

In 1990 heeft de rijksoverheid plekken aangewezen voor natuurgebieden. In Zuid-Kennemerland is daarvan nog ruim 250 hectare niet ingericht. De provincie wil dit onder de naam Natuurnetwerk Nederland in 2027 afronden. Daarbij kijkt ze ook naar de ontwikkeling van natuur in de binnenduinrand. De overgang van het duinlandschap naar de binnenduinrand biedt kansen voor graslanden met bijzondere plant- en diersoorten. 

Vermindering van de stikstofuitstoot

De stikstofpercentages in lucht en bodem rond het Natura 2000-gebied Kennemerland-Zuid zijn te hoog. Dit komt door de uitstoot van stikstofoxiden en ammoniak van onder andere landbouw, verkeer, huishoudens en industrie. De natuur verzwakt hierdoor en de diversiteit aan planten en dieren is afgenomen. Te veel stikstofneerslag in de Natura 2000-gebieden beperkt ook de aanleg van nieuwe huizen en andere economische ontwikkelingen in Kennemerland en de provincie. 

In de illustratie is een cirkeldiagram weergegeven met de herkomst en grootte (bronnen) in percentages van de stikstofneerslag in het Natura 2000 gebied Kennemerland-Zuid. Deze stikstofneerslag is afkomstig van bronnen uit zowel het gebied zelf als uit de rest van Nederland. Bron: AERIUS Monitor, oktober 2020. Informatie over de stikstofstrategie en doelen vindt u op deze pagina van de provincie.

Herstel van de natuur in het Natura 2000-gebied

In de samenvatting (pdf, 623 Kb) van het beheerplan (pdf, 31 MB) staat waarom het nodig is de natuur te herstellen. Met natuurherstelmaatregelen brengen terreinbeheerders als Staatsbosbeheer, PWN, particulieren en boeren de natuurlijke processen in het natuurgebied weer op gang door onder andere:

• nieuwe stuifplekken in de zeereep aan te leggen, in het open duin en het middenduin;
• grazers die helpen tegen verruigde vegetatie in het open duin, middenduin en binnenduin;
• naaldbos te verwijderen als de bomen de wind blokkeren, die nodig is voor het stuiven.

De provincie houdt de uitvoering in de gaten en bespreekt bijvoorbeeld waar de planning van de maatregelen sneller kan. De drie opgaven zijn verbonden. Want door aanleg van het Natuurnetwerk wordt de kwetsbare natuur rond het Natura 2000-gebied beschermd en hersteld. Door minder uitstoot van stikstof komt er ook minder stikstofneerslag in de gebieden, waardoor de natuur kan herstellen.

Planning

In Noord-Holland is de provincie in 24 deelgebieden gestart met een aanpak om de natuur sterker te maken. Die aanpak bestaat in ieder deelgebied uit drie fasen:

• Verkenningsfase
  Het uitwerken van een plan van aanpak en programma van eisen. Hierin staan de opgaven en kaders voor een gezamenlijk gebiedsproces omschreven. Ook staat erin hoe de provincie, gemeenten, inwoners, ondernemers en organisaties uit het gebied met elkaar samen willen werken. Hiervoor vindt voorafgaand overleg plaats met de desbetreffende belanghebbenden. Ook benoemt de provincie de mogelijkheden om de omgeving te betrekken bij de verschillende opgaven.
   
• Planvormingsfase
  Het opstellen van (inrichtings- en beheer-)plannen voor de verschillende deelgebieden. Dit doen we gezamenlijk en kan gedaan worden door de provincie of organisaties uit het gebied. Ook kunnen grondeigenaren en ondernemers onder voorwaarden steun krijgen van de provincie om zelf plannen te maken. Als nader onderzoek nodig blijkt, dan gebeurt dat ook in deze fase. 
   
• Realisatiefase
  Het tempo en de aanpak kan per deelgebied verschillen. Afhankelijk hiervan kan de inrichting starten tussen 2024 en 2027. 

Gebiedsaanpak

Sinds februari 2021 zijn er gebiedstafels. Dit zijn bijeenkomsten per opgave. Bijvoorbeeld voor het Natuurnetwerk, de Natura 2000-maatregelen en voor de stikstofaanpak. Hierin zitten vertegenwoordigers van verschillende organisaties uit de regio. Zij komen ook met enige regelmaat samen in de overkoepelende gebiedstafel van Kennemerland-Zuid. Ook op provinciaal en landelijk niveau zijn er stikstoftafels. De afspraken en uitkomsten daarvan worden meegenomen in de lokale gebiedstafel.

Marijn Bos over de gebiedsaanpak in Zuid-Kennemerland

Informatie

Wilt u op de hoogte blijven over de voortgang van de gebiedsaanpak? Meldt u zich dan aan voor de nieuwsmail. Zodra er nieuws is ontvangt u een mail van de projectleider. Indien u vragen heeft, kunt u een mail sturen naar natuurnetwerk.ZKL@noord-holland.nl.

Jan Kollen van adviesbureau Sweco over de natuurkansen in Zuid-Kennemerland

Documenten

• In mei 2021 is een verkennend ecologische adviesrapport (pdf, 4MB) verschenen en besproken met eigenaren en pachters die in het Natuurnetwerk vallen. Dit rapport is een theoretisch onderzoek krijgt geen beleidsstatus. U kunt ook de Samenvatting adviesrapport (pdf, 2 MB), de kaarten (pdf, 5 MB) en een advies over agrarisch medegebruik (pdf, 1,47 MB) downloaden.
• In september 2021 is er een web-enquête ‘Natuur regio Zuid-Kennemerland’ geweest voor inwoners, ondernemers en bezoekers van de regio. Bekijk hier de samenvatting van de resultaten (pdf, 2,28 MB). Het volledige rapport kunt u via natuurnetwerk.ZKL@noord-holland.nl opvragen.