Gebiedsproces Horstermeerpolder Zuid

De Horstermeerpolder is een cirkelvormige droogmakerij in het Vechtplassengebied. De polder ligt in de driehoek Nederhorst Den Berg, Kortenhoef en Vreeland en heeft een oppervlakte van 620 hectare. Het zuidelijk deel van de Horstermeerpolder (ongeveer 140 hectare) is onderdeel van het Natuur Netwerk Nederland (NNN) en van het Europese netwerk van natuurgebieden (Natura2000).

Gebiedsproces

De Oostelijke Vechtplassen is een uniek natuurgebied. Vanuit het Rijk heeft de provincie de verplichting om stikstofuitstoot en -neerslag te laten afnemen en om verschillende plant- en diersoorten in Natura 2000-gebieden te beschermen. 

Binnen het Natuurnetwerk Nederland (NNN) heeft de provincie de opdracht om de komende jaren grond te ontwikkelen tot natuur. In nauw overleg met betrokkenen bekijkt de provincie de wensen en mogelijkheden om bestaande natuur te versterken of nieuwe natuur te ontwikkelen. Naast de provincie zijn onder andere bewoners- en ondernemersverenigingen, Natuurmonumenten, Waterschap Amstel Gooi en Vecht/Waternet en Staatsbosbeheer betrokken bij het gebiedsproces. Gezamenlijk wordt gewerkt aan een inrichtingsplan voor het gebied Horstermeerpolder Zuid.

Doelen

De hoofddoelen van het gebiedsproces zijn: Het ontwikkelen van nieuwe natuur, het verbeteren van bestaande natuur en het optimaliseren van de agrarische structuur en de beheersituatie. Er wordt gewerkt met 3 ontwikkelrichtingen:

• Open polderlandschap: een landschapstype met hoofdzakelijk een agrarisch graslandgebruik;
• Nieuwe oeverlanden: een zone van rietlanden met kleine stukken laagveenbos. Deze rietlanden lijken qua ligging en inrichting op de voormalige natuurrijke oeverlanden van de Horstermeerpolder;
• Een halfopen en gevarieerd coulisselandschap rond het Nera-gebouw.

Door de ‘nieuwe oeverlanden’ goed in te richten, wordt minder water uit de Kortenhoefse Plassen weggezogen en vermindert het watertekort. Hiermee wordt verdroging van omringende natuurgebieden tegen gegaan.

Proces en planning

Het gebiedsproces verloopt in 4 fases:

Fase 1 (2016)

• De ecologische mogelijkheden zijn verkend en kennis over het gebied is verzameld;
• Er is een ambitierapport geschreven met een plan voor natuurontwikkeling en waterbeheer in de polder;
• Tijdens een bewonersavond zijn de ambities uit het rapport gepresenteerd.

Fase 2 (2023)

• In de projectgroep Natuurontwikkeling Horstermeerpolder zijn de opgave en de mogelijkheden besproken;
• Half 2023 zijn tijdens een bewonersavond de doelstellingen en randvoorwaarden besproken;
• Eind 2023 zijn tijdens een bewonersavond voorbeelden van een mogelijke inrichting getoond.

Fase 3 (2024)

• Vervolg grondwatermodellering;
• In de projectgroep en samen met betrokkenen wordt een concept inrichtingsplan opgesteld en besproken;
• Het concept inrichtingsplan wordt aangepast en verwerkt tot een definitief inrichtingsplan.

Fase 4 (2025 en verder)

• Afspraken worden vastgelegd;
• Start realisatie.

Achtergrond

De Horstermeerpolder is bepalend voor de waterhuishouding in de regio. Door de lage ligging en de zandige ondergrond zuigt de polder ongeveer 35 miljoen kubieke meter water per jaar weg uit polders en plassen in de omgeving. De omliggende Vechtplassen worden op peil gehouden door water uit het boezemsysteem in te laten. Dat is helaas ongunstig voor de waterkwaliteit en voor bijzondere plantensoorten.
De Horstermeerpolder valt onder het Natura 2000-gebied ‘Oostelijke Vechtplassen’ (bijna 7.000 hectare), het grootste Natura 2000 laagveengebied van West-Nederland. Natura 2000-gebieden zijn beschermd via de Vogel- en Habitatrichtlijn. Volgens deze Europese richtlijnen moeten lidstaten specifieke diersoorten en hun natuurlijke leefomgeving (habitat) in deze gebieden beschermen om de biodiversiteit te behouden. Specifiek voor de Horstermeerpolder gaat het om de porseleinhoen, de purperreiger en de roerdomp, maar ook om de Noordse woelmuis, de zeggekorfslak, de snor en de rietzanger.

Horstermeerpolder Noord

In het noordelijke deel van de Horstermeerpolder zijn betrokken bewoners gevraagd om zich aan te melden om de natuur van het noordelijke deel van de polder te ontwikkelen en voor lange tijd de beheren. Voor dit doel is het voor bewoners mogelijk om grond van de provincie te kopen of om te kiezen voor vrijwillige kavelruil. Stichting Agrarische Structuurverbetering (Stivas) begeleidt dit proces.

Contact

Voor vragen of suggesties kunt u contact opnemen met procesmanager Bart Gerrits via gerritsb@noord-holland.nl. Of via het Servicepunt: servicepunt@noord-holland.nl of 0800-0200600.