Hollandse Waterlinies
Het UNESCO Werelderfgoed Hollandse Waterlinies bestaat uit de waterlinies Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
De provincies Noord-Holland, Utrecht, Gelderland en Noord-Brabant zijn samen bestuurlijk verantwoordelijk voor de coördinatie van de bescherming en het uitdragen van de werelderfgoedwaarde van dit werelderfgoed. Voor de uitvoering van deze verantwoordelijkheid is het Gemeenschappelijk Orgaan Hollandse Waterlinies opgericht.
De provincie Noord-Holland maakt samen met gemeenten, terreinbeherende organisaties, waterschappen, eigenaren en beheerders van de Hollandse Waterlinies in Noord-Holland de bescherming en de zichtbaarheid van dit werelderfgoed mogelijk. In het Uitvoeringsprogramma Hollandse Waterlinies Noord-Holland 2022-2025 (pdf, 2 MB) staan de activiteiten opgenomen die de provincie met haar partners de komende jaren uitvoert om deze doelen te bereiken.
De Stelling van Amsterdam heeft sinds 1996 de status van UNESCO Werelderfgoed. Per 26 juli 2021 is deze werelderfgoedstatus uitgebreid met de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHW).
Feiten en cijfers Hollandse Waterlinies
De Hollandse Waterlinies zijn ooit gebouwd om in oorlogstijd te beschermen. Zij hielden de vijand buiten de deur door grote gebieden via sluizen en dammen onder water te zetten. De forten boden extra verdediging op de zwakke plekken.
Cijfers:
- 200 km lang
- 1 tot 5 km breed
- 96 forten
- 2 kastelen
- 6 vestingen
- Groen lint van Edam tot aan de Biesbosch van 1 tot 5 kilometer breed
- Ruim 1000 betonnen werken: bunkers, kazematten en groepsschuilplaatsen
- Ingenieus watermanagementsysteem met ruim 100 militaire sluizen, dijken en kanalen
Ruimtelijke ontwikkelingen
In de Omgevingsverordening Noord-Holland 2022 staan alle provinciale regels op het gebied van natuur, milieu, erfgoed, ruimte en water. Voor de Hollandse Waterlinies in Noord-Holland is artikel 6.62 belangrijk. Hierin staat dat gemeenten in hun omgevingsplannen regels moeten opnemen die ervoor zorgen dat de kernkwaliteiten van de werelderfgoederen in stand blijven of versterkt worden.
In 5 gebiedsanalyses Hollandse Waterlinies staat wat de kernkwaliteiten zijn van de Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollands Waterlinies. Deze gebiedsanalyses kunnen gebruikt worden ter beantwoording van de vraag of bepaalde ontwikkelingen kunnen plaatsvinden, zonder dat er sprake is van aantasting van de kernkwaliteiten van het werelderfgoed in het betreffende gebied. Ook staan er uitgangspunten geformuleerd voor eventuele ruimtelijke ontwikkelingen.
Wat betreft Noord-Holland gaat het om de volgende 5 gebiedsanalyses:
- Stelling van Amsterdam Noord (pdf, 16 MB)
- Stelling van Amsterdam West (pdf, 18 MB)
- Vechtstreek Noord (pdf, 16 MB) (onder andere de vestingsteden Muiden, Weesp en Naarden)
- Stelling van Amsterdam Zuid (pdf, 20 MB) (naast de gemeenten Aalsmeer en Uithoorn ook de Utrechtse gemeente Ronde Venen)
- Vechtstreek (pdf, 34 MB) (gemeenten Wijdemeren en Utrechtse gemeente Stichtse Vecht)
De Wegwijzer Ruimtelijke Ontwikkelingen Hollandse Waterlinies Noord-Holland moet nog worden aangepast op de invoering van de Omgevingswet en bijbehorende Omgevingsverordening NH2022.
Stichting Liniebreed Ondernemen
Om een brug te slaan tussen het cultureel erfgoed (de forten), de eigenaren, vrijwilligers en de ondernemers die op of rond de forten actief zijn, werkt de provincie Noord-Holland samen in de Stichting Liniebreed Ondernemen.
Behoort u tot bovenstaande doelgroep en wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen binnen de Hollandse Waterlinies? Meld u dan aan voor de Linie-nieuwsbrief.
