72 miljoen extra voor natuur, landbouw en waterkwaliteit: gevolgen Binnenduinrand

Opgeteld met al eerder beschikbare middelen komt het totaalbedrag dat de provincie in het landelijk gebied steekt neer op ruim € 260 miljoen. De provincie wil met het beschikbare geld stappen zetten om (inter)nationale doelen voor natuur, water en klimaat te halen. Dit ondanks het wegvallen van een groot deel van het geld dat door het Rijk in het vooruitzicht was gesteld.

De projecten vinden plaats door de hele provincie. In de binnenduinrand worden duinrellen hersteld waardoor wateroverlast vermindert en de waterkwaliteit verbetert. In Laag Holland, Haarlemmermeer, Spaarnwoude-Dijkland, Noordelijke Vechtstreek en Amstel- en Meerlanden blijft de afname van broeikasgassen, door het tegengaan van bodemdaling, een belangrijk doel. Noord-Holland heeft geld beschikbaar voor initiatieven van anderen om die doelen te halen. In de binnenduinrand stelt de provincie budget beschikbaar om natuur aan te leggen.

Subsidies

Voor het hele Noord-Hollandse landelijke gebied stelt de provincie subsidieregelingen beschikbaar. Dat zorgt er onder andere voor dat samenwerkende partijen subsidie kunnen krijgen voor het opstellen (en uitvoeren) van een eigen plan dat bijdraagt aan het verbeteren van de natuur- en waterkwaliteit of verduurzaming van de landbouw. Ook is er geld voor coaching van melkveehouders om de stikstof- en fosfaatuitstoot op hun bedrijf te verminderen. Verder is er budget waarmee natuurorganisaties de komende jaren aan de slag kunnen met pachtvrij maken van gronden voor natuurherstel.

Gebiedsprocessen

Dat de provincie zich nu richt op specifieke projecten heeft gevolgen voor gebiedsprocessen die in veel delen in de provincie zijn opgezet. De soort aanpak en omvang van een gebiedsproces kan wijzigen of de mate van betrokkenheid van de provincie. Noord-Holland wil hierover de komende maanden meer duidelijkheid geven. Hoe dan ook blijft de provincie de komende maanden aan tafel met haar gesprekspartners in de gebieden.

De komende maanden bepaalt Noord-Holland of meer geld vrijgemaakt wordt voor het halen van de doelen. Ook moet er geld komen van het Rijk. Vanwege een aantal recente stikstofuitspraken is het namelijk nog lastiger geworden om natuurvergunningen te verlenen. De natuurvergunningen zijn nodig voor onder andere de bouw van woningen, het verduurzamen van de industrie en de energietransitie. De uitspraken benadrukken de urgentie om de natuur te herstellen. Met eventueel extra geld gaat de provincie daarom het Natuurnetwerk Nederland afronden.

Wegvallen 25 miljard

Het huidige kabinet schrapte in september 2024 het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Via het NPLG moesten provincies plannen maken en uitvoeren om weer te voldoen aan (inter)nationale en wettelijke doelen voor natuur, stikstof, landbouw, water en klimaat. Noord-Holland werkte in gebiedsprocessen nauw samen met betrokkenen zoals grondeigenaren, overheden en belangenorganisaties om te komen tot deze plannen, ook wel het zogeheten Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG). De € 25 miljard die het Rijk de provincies in het vooruitzicht stelde viel echter voor een groot deel weg.

Binnenduinrand

In de binnenduinrand werkt de provincie aan de uitvoering van de volgende projecten: Zuurvenspolder, Stichting Jelgersma de Hoop, Fietspad Blijdesteinsweg Schoorl, Herstel de rel, Verbinden boezemtakken, Egmond a/d Hoef, Inrichten Bras, Pollenvlak noordelijk deel, Aanleg waterberging Sammerspolder, Natuurontwikkeling De Beek Egmond a/d Hoef, Nijenburg inrichting NNN via SKNL, Manege in N2000, Zanderij Noord, Ecologische verbinding Heemskerk NNV3, Kostverloren Park, NNN-realisatie westelijk tuinbouwgebied (WTG10), Leidsevaartweg, Waterberging en NNN-realisatie Heemskerktuingebied.

Voor andere projecten wordt de komende maanden actief gezocht naar meer geld. Het gaat om gebiedsprocessen Castricum Limmen en omgeving, Zuid-Kennemerland en Weidse Polders en de projecten Grasland en NNN (Bakkum) en Ecoverbinding Egmond.

Hier blijven de doelen op de lange termijn om de biodiversiteit te verbeteren, het watersysteem te verduurzamen, een waardevol landschap te creëren, de recreatiemogelijkheden te verbeteren en om de landbouw te verduurzamen overeind. Echter, het zal langer duren om deze doelen te realiseren en de aanpak kan wijzigen. Ondertussen blijven we in gesprek met alle samenwerkende organisaties en grondeigenaren in het gebied.

Gebiedsproces Zuid-Kennemerland

Zuid-Kennemerland is een van de gebiedsprocessen die nader bekeken moet worden. Dat betekent dat op de korte termijn minder geld beschikbaar is in de binnenduinrand. Het gevolg hiervan is dat niet meer alles overal even snel kan en dat de provincie dus scherpe keuzes moet maken. Binnen het gebiedsproces gaat de provincie daarom met belanghebbenden in gesprek over welke projecten in de binnenduinrand kunnen doorgaan en welke later starten. De uitkomsten van de lopende onderzoeken én de input van de participatiebijeenkomsten vormen essentiële informatie om deze vraag te beantwoorden. Het is dan ook van belang om de onderzoeken en het participatietraject zorgvuldig af te ronden.

Gebiedsproces Weidse Polders

Weidse Polders is één van de gebiedsprocessen die nader moet worden bekeken. Dat betekent dat op de korte termijn minder geld beschikbaar is in de binnenduinrand. Het gevolg hiervan is dat niet meer alles overal even snel kan en dat de provincie dus scherpe keuzes moet maken. De doelen op de lange termijn blijven overeind. We gaan daarom door met de ontwikkeling van de gebiedsvisie. Daarna maken we een pas op de plaats. Op het moment dat we meer weten over welke middelen vanuit het Rijk, de provincie en/of partners beschikbaar zijn maken we opnieuw de afweging welke onderdelen en/of (deel)projecten door kunnen gaan.

Zie ook

• Kortetermijnagenda 2025-2027 Landelijk gebied (pdf)