72 miljoen extra voor natuur, landbouw en waterkwaliteit: gevolgen Kop van Noord-Holland en West-Friesland

Opgeteld met al eerder beschikbare middelen komt het totaalbedrag dat de provincie in het landelijk gebied steekt neer op ruim € 260 miljoen. De provincie wil met het beschikbare geld stappen zetten om (inter)nationale doelen voor natuur, water en klimaat te halen. Dit ondanks het wegvallen van een groot deel van het geld dat door het Rijk in het vooruitzicht was gesteld.

De projecten vinden plaats door de hele provincie. In de binnenduinrand worden duinrellen hersteld waardoor wateroverlast vermindert en de waterkwaliteit verbetert. In Laag Holland, Haarlemmermeer, Spaarnwoude-Dijkland, Noordelijke Vechtstreek en Amstel- en Meerlanden blijft de afname van broeikasgassen, door het tegengaan van bodemdaling, een belangrijk doel. Noord-Holland heeft geld beschikbaar voor initiatieven van anderen om die doelen te halen. In de binnenduinrand stelt de provincie budget beschikbaar om natuur aan te leggen.

Subsidies

Voor het hele Noord-Hollandse landelijke gebied stelt de provincie subsidieregelingen beschikbaar. Dat zorgt er onder andere voor dat samenwerkende partijen subsidie kunnen krijgen voor het opstellen (en uitvoeren) van een eigen plan dat bijdraagt aan het verbeteren van de natuur- en waterkwaliteit of verduurzaming van de landbouw. Ook is er geld voor coaching van melkveehouders om de stikstof- en fosfaatuitstoot op hun bedrijf te verminderen. Verder is er budget waarmee natuurorganisaties de komende jaren aan de slag kunnen met pachtvrij maken van gronden voor natuurherstel.

Gebiedsprocessen

Dat de provincie zich nu richt op specifieke projecten heeft gevolgen voor gebiedsprocessen die in veel delen in de provincie zijn opgezet. De soort aanpak en omvang van een gebiedsproces kan wijzigen of de mate van betrokkenheid van de provincie. Noord-Holland wil hierover de komende maanden meer duidelijkheid geven. Hoe dan ook blijft de provincie de komende maanden aan tafel met haar gesprekspartners in de gebieden.

De komende maanden bepaalt Noord-Holland of meer geld vrijgemaakt wordt voor het halen van de doelen. Ook moet er geld komen van het Rijk. Vanwege een aantal recente stikstofuitspraken is het namelijk nog lastiger geworden om natuurvergunningen te verlenen. De natuurvergunningen zijn nodig voor onder andere de bouw van woningen, het verduurzamen van de industrie en de energietransitie. De uitspraken benadrukken de urgentie om de natuur te herstellen. Met eventueel extra geld gaat de provincie daarom het Natuurnetwerk Nederland afronden.

Wegvallen 25 miljard

Het huidige kabinet schrapte in september 2024 het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Via het NPLG moesten provincies plannen maken en uitvoeren om weer te voldoen aan (inter)nationale en wettelijke doelen voor natuur, stikstof, landbouw, water en klimaat. Noord-Holland werkte in gebiedsprocessen nauw samen met betrokkenen zoals grondeigenaren, overheden en belangenorganisaties om te komen tot deze plannen, ook wel het zogeheten Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG). De € 25 miljard die het Rijk de provincies in het vooruitzicht stelde viel echter voor een groot deel weg.

Regio Wadden, Kop, West-Friesland 

In de regio Wadden, Kop, West-Friesland krijgt de uitvoering van de volgende projecten voorrang: Waalenburg fase 2, Variantenstudie kustdynamiek Zuidwest-Texel, Streepjesberg, Zandpolder 4 en 5, Verkenning bosverbinding Robbenoordbos–Dijkgatbos, Inrichting Smuigelpolder en de Groene Loper. Hiervoor is financiering beschikbaar. Ook het gebiedsproces Kust van Kop gaat door.

Voor de afronding van het NNN (Natuurnetwerk Nederland) op Texel en het proces Hoge Berg wordt de komende maanden actief gezocht naar meer geld. De provincie kijkt of zij in haar eigen begroting financiële middelen kan vrijspelen of dat er geld vanuit het Rijk beschikbaar komt. Hoe dan ook blijft de provincie in gesprek met haar partners in deze gebieden.

Al eerder is ervoor gekozen in de Kop en West-Friesland geen nieuwe integrale gebiedsprocessen te starten. Wel kunnen initiatieven van onder andere de gemeenten een beroep doen op provinciebrede regelingen. Samenwerkende partijen kunnen subsidie aanvragen voor het opstellen (en uitvoeren) van een eigen plan, dat bijdraagt aan het verbeteren van de natuur- en waterkwaliteit en verduurzaming van de landbouw. Ook is er geld voor coaching van melkveehouders om de stikstof- en fosfaatuitstoot op hun bedrijf te verminderen.

Zie ook

• Kortetermijnagenda 2025-2027 Landelijk gebied (pdf)