Europees landbouwbeleid

Europa bepaalt de kaders voor het beleid voor de landbouw via het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) van de Europese Unie. Met het GLB werkt Nederland aan toekomstbestendige landbouw, het versterken van de natuur en een leefbaar platteland. In 2023 tot 2027 biedt het GLB subsidies aan voor initiatieven die bijdragen aan deze doelen.

Het Nationaal Strategisch Plan (NSP) is de Nederlandse invulling van het GLB. De landen van de Europese Unie maken samen het zogeheten GLB. De lidstaten mogen binnen de kaders van dat GLB hun eigen invulling daaraan geven via een Nationaal Strategisch Plan (NSP). Daarin beschrijft elk land hoe zij de Europese regels willen gaan toepassen. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat (I&W), de provincies en de Unie van Waterschappen hebben samen met vertegenwoordigers van agrariërs, bedrijfsleven en wetenschappers het Nederlandse NSP opgesteld.

Geschiedenis GLB en focus GLB 2023-2027

Oorspronkelijk was het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid bedoeld om agrarische ondernemers in hun inkomen te ondersteunen en consumenten te verzekeren van voldoende voedsel. Deze doelen zijn nog steeds belangrijk, maar we zien ook een beweging waarbij het GLB agrariërs steunt voor het inzetten van maatschappelijke diensten en inspanningen die een bijdrage leveren aan bijvoorbeeld het verhogen van de biodiversiteit of het verbeteren van waterkwaliteit, klimaat en leefomgeving. 

Europa wil met het GLB de volgende doelen bereiken: 

• Landbouwers ondersteunen, de landbouwproductiviteit verbeteren en voor een stabiele voorziening van betaalbare levensmiddelen zorgen;
• De landbouwers van de Europese Unie een redelijk inkomen garanderen; 
• Het klimaat beschermen en het duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen bevorderen; 
• Plattelandsgebieden en landschappen in de hele EU in stand houden; 
• De plattelandseconomie levensvatbaar houden door de werkgelegenheid in de landbouw, agrovoedingsindustrie en aanverwante sectoren te stimuleren. 

Vanuit deze doelen zijn 3 hoofddoelen en 9 thema’s voor het GLB vastgelegd. Dit zijn de contouren waarbinnen het Nederlandse NSP is vormgegeven. 

De 3 hoofdoelen zijn: 

• Slimme, veerkrachtige landbouw
• Milieu, biodiversiteit en klimaat
• Brede plattelandsontwikkeling 

Thema’s: 

• Een leefbaar landbouwinkomen en voedselzekerheid 
• Concurrentievermogen 
• Positie in de waardeketen 
• Klimaatverandering en duurzame energie 
• Efficiënt beheer van natuurlijke hulpbronnen, zoals water, bodem en lucht 
• Bescherming van de biodiversiteit 
• Jonge landbouwers 
• Ontwikkeling in plattelandsgebieden 
• Maatschappelijke verwachtingen inzake voedsel en gezondheid 

Subsidies

Het GLB stelt subsidies beschikbaar voor agrariërs en organisaties die zich inspannen voor een toekomstbestendig bedrijf en een veerkrachtig platteland. De verschillende subsidies kunnen in combinatie met elkaar worden toegepast om voor gebieden en de boeren die in de gebieden werken, helder perspectief te vinden en te groeien naar morgen. 

Een aantal subsidies die voorheen beschikbaar waren via het Plattelandsontwikkelingsprogramma (POP), valt nu onder het GLB 2023 – 2027, omdat ze een bijdrage leveren aan de doelen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Dit geldt onder andere voor LEADER-subsidies en het Agrarisch Natuur en Landschapsbeheer (ANLb). Subsidies van het GLB worden landelijk of provinciaal opengesteld. Provinciale openstellingen in het kader van het GLB-NSP zijn te vinden in ons subsidieloket.