Innovatieve Luchtvaart
Drones zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. De techniek ontwikkelt in hoog tempo en de mogelijkheden nemen toe. Drones kunnen bijvoorbeeld een belangrijke rol spelen bij de inspectie van wegen en bruggen, medische spoedtransporten en het monitoren van klimaatverandering in natuurgebieden. Hierdoor verbetert de verkeersveiligheid, zorg en de efficiëntie van natuurbeheer.
Tegelijkertijd ontstaan bij nieuwe vormen van luchtvaart ook vragen over leefbaarheid en privacy. Onder de noemer SAMLab (Sustainable Air Mobility Lab) brengt de provincie kennis, dilemma’s en ervaringen rond innovatieve luchtvaart samen.
SAMLab (Sustainable Air Mobility Lab) is een samenwerking tussen de provincie Noord-Holland (innovatieve luchtvaart), gemeente Amsterdam (Amsterdam Drone Lab) en gemeente Den Helder (METIP) en een regionaal platform voor overheden, kennisinstellingen en bedrijven.
SAMLab brengt innovatieve en duurzame luchtvaartoplossingen samen voor maatschappelijke doeleinden. SAMLab deelt kennis, test toepassingen in de praktijk en verkent bijpassend beleid. Daarbij staat veiligheid, leefbaarheid en maatschappelijke acceptatie voorop.
Innovatieve luchtvaart wordt breed ingezet. SAMLab onderzoekt en demonstreert hoe drones en andere onbemande systemen kunnen bijdragen aan maatschappelijke opgaven zoals:
- Toegankelijke zorg: zoals het snel vervoeren van medicijnen en weefsel naar ziekenhuizen en laboratoria.
- Toezicht en handhaving in steden, op (vaar)wegen en op zee door bijvoorbeeld defensie of hulpdiensten.
- Inspectie en onderhoud van bruggen, wegen, kades en andere infrastructuur.
- Natuurbeheer en milieumonitoring in beschermde en moeilijk bereikbare gebieden.
- Transport en personenvervoer, op termijn met grotere drones.
Drones en andere vormen van luchtmobiliteit kunnen zorgen voor minder verkeer op de weg, kostenbesparing en een lagere uitstoot. Door toepassingen ervan in de praktijk te testen, leren we hoe nieuwe vormen van luchtvaart maatschappelijk verantwoord kunnen worden ingezet.
Nieuwe vormen van luchtvaart vragen om een zorgvuldige ruimtelijke inpassing, in de lucht en op de grond. Bestaande wetten en regels voor onbemande luchtvaart zijn complex. Zo zijn er Europese en landelijke regels (linken naar pagina EASA en ILT), Provincies bepalen waar start- en landingsplaatsen (vertiports) komen en voor dronepiloten gelden strikte regels voor bijvoorbeeld vliegen in de buurt van luchthavens.
In de huidige wet- en regelgeving ontbreekt hoe onbemande luchtvaart ruimtelijk ingepast moet worden. SAMLab ontwikkelt daarom samen met overheden duidelijke kaders voor innovatie, met aandacht voor ruimtelijke kaders, veiligheid, privacy en kwaliteit van leven. Met het project Urban Sky Lab (linken naar projectpagina) wordt vanuit ruimtelijk perspectief gekeken naar het inpassen van onbemande luchtvaart in de openbare ruimte. SAMLab brengt het ruimtelijk perspectief ook in bij onderwerpen als autonoom vliegen, Europees luchtruimbeheer voor drones (U-Space), luchtvaart-hubs en luchtverkeersmanagement.
De opkomst van innovatieve luchtvaart leidt tot nieuwe beroepen, vaardigheden en kennisvragen. Denk aan dronepiloten, logistieke medewerkers, systeem- en databeheerders, specialisten voor onderhoud, reparatie, herstel, en verkeersmanagers. Om deze nieuwe ontwikkelingen stevig te verankeren in opleidingen en trainingen werkt SAMLab samen met onderwijsinstellingen en arbeidsmarktprogramma’s.
Studenten (van mbo tot universitair geschoold) kunnen via SAMLab kennismaken met actuele technologie, (test)faciliteiten en praktijkopdrachten. SAMLab ontwikkelt binnen Tech@Connect (link naar project campus in Den Helder) samen met opleidingsinstituten, luchtvaartbedrijven, kennisinstellingen en overheden lesmateriaal en stageplaatsen. Zo bouwen zij aan een toekomstbestendige arbeidsmarkt, waarin jongeren én professionals klaar zijn voor een rol in de duurzame luchtvaart van morgen.