Grensverleggend vernieuwen: duurzame oeververvanging langs Noord-Hollandse kanalen

In 2020 startte de provincie Noord-Holland met een meer duurzame manier voor het vervangen van oevers langs de vaarwegtrajecten in de provincie. Een programma dat 6 jaar zou lopen met forse duurzaamheidsdoelen: 80% minder milieukosten en minimaal 50% hergebruik van materialen. Met die einddatum in zicht blijken al die doelen gehaald. Reden voor de provincie om het programma en de langjarige samenwerking met de aannemerscombinatie te verlengen tot 2028 én om lat hoger te leggen. De nieuwe ambitie is 95% minder milieukosten.

Aannemerscombinatie Beens-Hakkers voert het werk buiten uit. Dat gebeurt in een bouwteam samen met de provincie. Een bouwteam is een samenwerkingsvorm waarbij opdrachtgever en opdrachtnemer vanaf het begin intensief samenwerken aan planning, ontwerp en uitvoering. Voor de provincie is het lerend vermogen van dit bouwteam een belangrijke reden waarom het programma zo’n succes is. “De kracht van een programmatische aanpak met een langdurige samenwerkingsovereenkomst is dat je continu kunt verbeteren,” zegt Jeroen Braakman, senior projectmanager bij de provincie Noord-Holland. “Uit elk vaarwegtraject halen we leerpunten die we meteen op het volgende traject kunnen toepassen. We dagen elkaar uit om iedere keer een stapje extra te zetten in duurzaamheid en efficiency. Een langdurige samenwerking geeft opdrachtnemers houvast en comfort. Ze durven zich transparanter op te stellen; we gebruiken de leerpunten immers voor verbetering, niet om elkaar op af te rekenen.”

Duurzaam samenwerken werkt

De provincie gebruikt het leerproces bovendien om haar eigen lat hoger te leggen. “Wij hebben een aanjagersrol binnen het programma Duurzame infrastructuur. Deze aanpak laat zien dat duurzaam samenwerken efficiënt en effectief is. Dat we onze Milieukostenindicator-ambitie nu van 80% naar 95% verhogen, is een mooi voorbeeld daarvan.”

“De afgelopen jaren wordt er meer en meer elektrisch materieel gebruikt. Hiermee kan het werk bijna volledig emissieloos worden uitgevoerd. Dat vinden wij inmiddels gewoon, maar voor anderen is dit nog heel vernieuwend. Daar mogen wij met elkaar trots op zijn”, aldus Braakman.

Vertrouwen geeft ruimte voor innovatie

Ook bij Beens Groep voeren trots en vertrouwen de boventoon. “Een formeel contract en procesafspraken zijn noodzakelijk, maar samenwerken is vooral mensenwerk,” benadrukt bedrijfsleider Jan Junte. “In dit bouwteam draait het om vertrouwen en transparantie. Daardoor kunnen we experimenteren in proeftuinen, innoveren in materieel en investeren in grote hoeveelheden herbruikbaar materiaal.”

Een mooi voorbeeld van vernieuwing is het drijvend waterstoflaadstation. Dat zorgt sinds begin 2024 dat het elektrisch materieel ter plekke opgeladen kan worden. “Onze jongens op de werkvloer hoeven niet meer dagelijks naar een wallaadstation te varen. Dat scheelt een hoop transportbewegingen en tijd. We werken niet alleen maximaal emissieloos, maar ook maximaal circulair. We geven stalen damwanden uit de Twentekanalen een tweede leven en verzinnen creatieve toepassingen voor oude houten damwanden. Denk bijvoorbeeld aan wrijfgordingen, deksloven en de afscherming van luwtegebieden. Ook hebben we proeftuinen om de biodiversiteit te verhogen.

Experimenteren en leren zie je terug in alle lagen van de samenwerking: van bouwteam tot onze collega’s op de werkvloer. Ieder traject zetten we nieuwe stappen die efficiency en duurzaamheid ten goede komen. Lef om te investeren in vernieuwing en duurzaamheid, dat is een grote gemene deler in de samenwerking met de provincie en Hakkers”, besluit Junte trots.

Geen wij-zij, maar 1 team

Ook voor Hein van Laar, commercieel directeur bij Hakkers, is samenwerken de sleutel tot succes. “We vormen met de provincie als opdrachtgever een hecht team, met oog voor elkaars belangen op de lange termijn. Daarmee bouw je vertrouwen op. En dat vertrouwen heb je nodig om serieus te investeren in innovatieve oplossingen die je niet op korte termijn terugverdient, zoals de ontwikkeling van dat drijvend laadstation met waterstofbrandcel.”

Vanaf het begin wordt nagedacht over uitvoerbaarheid en duurzaamheid. Dat kan omdat Beens Groep en Hakkers het ontwerp in eigen hand hebben. “Gezamenlijk maken we in de ontwerpfase al slimme keuzes. Die leggen we vast in een deelovereenkomst, samen met een transparante prijsopgave. Daardoor zijn er nauwelijks afwijkingen in de uitvoeringsfase. Met een vast team borgen we opgedane kennis en ervaring en kunnen we traject na traject slimmer en efficiënter werken.”

Volgens Van Laar zit de kracht van de combinatie Beens Groep-Hakkers in dat het beide familiebedrijven zijn met een vergelijkbare cultuur en expertises. “Daardoor kunnen we moeiteloos opschalen in capaciteit. In grote projecten als het verruimen van de Twentekanalen en het groot onderhoud aan Rijksvaarwegen – de zogenaamde GOVa-projecten – hebben we samen een dijk aan ervaring in werken langs kanalen opgebouwd. Ook daar mogen we trots op zijn.”

Samen sterk de toekomst in

10 Oevertrajecten zijn inmiddels afgerond, de duurzaamheidsdoelen zijn overtroffen en de samenwerking staat als een huis. De verlenging van het programma tot 2028 onderstreept dat lef, vertrouwen en lerend vermogen de sleutels zijn tot succes.

Of, zoals Braakman het verwoordt: “Wat voor ons normaal is, blijkt voor anderen nog steeds vernieuwend!”