Over OV-knooppunten

Stationsomgevingen leveren een belangrijke bijdrage aan een bereikbaar en leefbaar Noord-Holland. Het gaat hierbij om alle 60 treinstations en 4 grote busstations. De provincie wil dat er rondom deze openbaar vervoer-knooppunten (OV-knooppunten) woningen, bedrijven en voorzieningen zijn.

Mensen moeten hier prettig kunnen wonen en werken en comfortabel gebruik kunnen maken van diverse (duurzame) vervoermiddelen. Deze centrale en goed bereikbare locaties worden steeds belangrijker voor de woningbouwopgave en werkgelegenheid. Ze zorgen voor kortere reistijden, minder verkeersbewegingen en behoud van groen buiten de steden.

Momenteel wordt langs verschillende corridors (spoortrajecten) aan de knooppunten gewerkt. Ook werkt de provincie aan de ontwikkeling van Buitenpoorten, dit zijn OV-knooppunten die vlakbij een bijzonder landschap, natuur- of recreatiegebied liggen.

OV-knooppunten: duurzame slimme schakels

Stationsomgevingen veranderen steeds meer in hotspots waar het hele dagelijks leven zich afspeelt. Van wonen tot werken en van reizen tot recreëren. Hoe dat precies gebeurt is te zien in de volgende infographic:

Bekijk de infographic.

Rol provincie

Bij het ontwikkelen van stationsgebieden komen verschillende vormen van vervoer, wonen, werken en voorzieningen samen. Er werken veel partijen mee, zoals vervoerders, gemeenten, projectontwikkelaars en bedrijven. Dat is soms best ingewikkeld, maar het biedt ook kansen. Zo is er veel kennis beschikbaar en betalen meerdere partijen mee. De provincie helpt onder meer met kennis en instrumenten. Een voorbeeld is het dashboard OV-knooppunten. Deze digitale verzamelplek van informatie biedt actuele gegevens waarmee het knooppunt kan worden geanalyseerd zodat duidelijk wordt wat er nog moet gebeuren.

Verder helpt de provincie bij onderzoeken en zorgt ze dat verschillende partijen met elkaar in gesprek gaan. Regionaal treedt Noord-Holland op als coördinator. Bijvoorbeeld bij de afstemming tussen meerdere OV-knooppunten op dezelfde spoorlijn en het maken van een gezamenlijke regionale strategie. Ook moedigt de provincie met subsidies knooppuntontwikkeling aan. 

Woningbouw bij OV-knooppunt Diemen-Zuid.

De beschikbare ruimte goed gebruiken

Veel mensen willen in Noord-Holland wonen en werken. Steden worden hierdoor steeds drukker en de bereikbaarheid van werk en voorzieningen komt onder druk te staan. De provincie wil stationsomgevingen beter benutten door wonen, werken en voorzieningen zo veel mogelijk samen te brengen in de directe omgeving van OV-knooppunten. In 2013 bepaalde de provincie daarom dat nieuwbouw van woningen en bedrijven vooral moet gebeuren binnen het bestaande bebouwde gebied en binnen 1.200 meter rondom treinstations. Mocht nieuwbouw van woningen niet mogelijk zijn binnen 1.200 meter, dan het liefst binnen 10 minuten fietsafstand vanaf het treinstation. Hierdoor wonen mensen dicht bij werk en voorzieningen, beperken we de reisafstanden en behouden we het mooie groen buiten de stad. 

Deur-tot-deur-reis

Om de deur-tot-deur-reis te verbeteren wil de provincie dat OV-knooppunten goed bereikbaar zijn met verschillende soorten vervoer. Denk aan openbaar vervoer, de fiets, de auto of deelmobiliteit, zoals een deelscooter. Om te stimuleren dat meer reizigers met de fiets naar een OV-knooppunt gaan, werkt de provincie aan goede fietsroutes en voldoende fietsenstallingen en voorzieningen. Maar er moeten ook genoeg en goed ingerichte Park+Ride-locaties zijn. Zo is een snelle en comfortabele overstap mogelijk en stimuleert de provincie het gebruik van openbaar vervoer en deelmobiliteit.

Binnen de knooppunten geeft de provincie voorrang aan ruimte voor voetgangers en fietsers. Ook stimuleert ze dat mensen efficiënter kunnen reizen. De provincie zet daar slimme (technologische) oplossingen voor in. Bijvoorbeeld door de infrastructuur intelligent te maken waardoor slimme verkeerslichten kunnen ‘communiceren’ met het verkeer en zo bussen, fietsers of vrachtverkeer voorrang kunnen geven. Ook door data te delen bieden mobiliteitsapps meer up-to-date reisinformatie en maken het mogelijk vervoersmiddelen gemakkelijk te lenen of delen. Dit soort vernieuwingen voor zowel auto als voor fiets, vrachtauto en bus noemen we ook wel Smart Mobility. Daar werkt de provincie aan om slim, schoon en veilig te kunnen reizen in Noord-Holland. 

Kwaliteit van de leefomgeving

Het aanpakken van de stationsomgevingen staat in het teken van het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving. Het gaat hierbij niet alleen om het verbeteren van de gezondheid door bijvoorbeeld het verbeteren van de luchtkwaliteit en het verminderen van geluidshinder, maar ook om het verbeteren van de kwaliteit en toegang tot stedelijk groen, natuur en landschap en om klimaatadaptatie. Dat is het tegengaan van onder andere wateroverlast en hittestress. 

Zorgen voor een gezonde leefomgeving loopt om die reden als rode draad door alle projecten, programma’s en opgaven van de provincie. Komt er een nieuwe woonwijk? Dan moet die wijk een gezonde leefomgeving bieden. Om een duurzame plek te creëren moet er worden nagedacht over bijvoorbeeld het inspelen op de gevolgen van klimaatverandering, CO2-vermindering en duurzame vervoersmiddelen. De provincie moedigt gemeenten daarnaast aan om aandacht te besteden aan groen in de woonomgeving. Zo streeft de provincie ernaar dat inwoners binnen 10 minuten in een groen gebied kunnen zijn. 

Bekijk hieronder de video van Expeditie Noord-Holland over OV-knooppunten.