Slimme (vaar)weg

Om Noord-Holland nu en in de toekomst bereikbaar en leefbaar te houden, werkt de provincie aan slim, schoon en veilig reizen. Dat doet de provincie door gebruik te maken van de beschikbare data en technologische ontwikkelingen. En door continu, op de echte (vaar)weg, te testen wat deze ontwikkelingen betekenen voor de infrastructuur, het milieu en de reizigers.

Projecten

• Treintje slimme auto's remt zelf voor rood verkeerslicht
• Digitalisering mobiliteitsdata
• Fietsproef
• Slimme verkeerslichten
• Smart Shipping
• Een ‘treintje’ van zeven auto’s
• Vrachtwagens die communiceren met verkeerslichten
• Zelfrijdende bus
• Blauwe Golf
• Voorspellen van de wachtrij bij het verkeerslicht
• Toolbox Smart Mobility voor minder hinder
• Gratis werk-en leertraject
• Data uit voertuigen

Treintje slimme auto's remt zelf voor rood verkeerslicht 

In de zomer van 2021 heeft op de provinciale wegen rondom Schiphol een unieke proef plaatsgevonden. Voor het eerst gebruikte een treintje auto’s informatie uit slimme verkeerslichten om zélf hun snelheid aan te passen. De provincie onderzoekt de effecten van technologische ontwikkelingen op haar wegen om ook in de toekomst te kunnen zorgen voor slim, schoon en veilig reizen.

Het treintje auto’s staat draadloos met elkaar in verbinding en communiceert niet alleen met elkaar, maar ook met de verkeerslichten. Elke auto in het treintje weet wanneer de auto’s ervoor afremmen of gas geven. Met een speciale cruise control reageert de auto veel sneller op zijn voorganger dan mensen zelf kunnen. Dat systeem heet coöperatieve adaptieve cruise control, CACC. Benieuwd hoe het werkt? Bekijk dan onderstaande video.

Bekijk de video 'Treintje slimme auto's remt zelf voor rood verkeerslicht' 

Digitalisering mobiliteitsdata

De provincie Noord-Holland is een van de initiatiefnemers en participanten in de regionale datastrategie. Doel van het project is om ervoor te zorgen dat de wegbeheerders meer datagedreven gaan werken én dat er data beschikbaar komt om reizigers beter te informeren.

Klik op de afbeelding voor een vergroting

Het project is landelijk opgezet zodat in iedere provincie, regio en gemeente dezelfde data wordt verzameld met dezelfde kwaliteit. In 2023 moet de kwaliteit van 15 data-items (zie infographic) voor 90% op orde zijn. Voor de provincie is dat van belang voor onze eigen operatie, bijvoorbeeld het optimaliseren van brugopeningen, het voorrang verlenen aan groepen fietsers bij verkeerslichten en het bijhouden van wegwerkzaamheden. Ook reizigers kunnen niet meer zonder. Data is voor hen van belang om gerichte informatie te ontvangen en minder overlast van wegwerkzaamheden of brugopeningen te ervaren. Dat zorgt er niet alleen voor dat de reiziger sneller op plaats van bestemming is, het is ook goed voor de doorstroming en het milieu.

Fietsproef

Steeds meer mensen gebruiken de fiets voor het woon-werkverkeer, waardoor de fiets steeds meer een alternatief voor de auto is. Daarnaast draagt fietsen bij aan een gezonde leefstijl en houdt het Noord-Holland bereikbaar. Daarom krijgt de fiets extra aandacht. Naast het verbeteren van fietspaden en -voorzieningen, biedt Smart Mobility kansen om de veiligheid en bereikbaarheid van fietsers te verbeteren. 

De provincie Noord-Holland heeft in de eerste helft van 2021 op de kruising van de N201 met de Cruquiusdijk in Haarlemmermeer slimme technieken getest om fietsers en groepen fietsers automatisch te kunnen tellen en herkennen. Dat gebeurde onder andere met slimme camera’s en apps die communiceren met het intelligente verkeerslicht. De provincie onderzocht of deze technieken ervoor kunnen zorgen dat fietsers in de toekomst sneller groen kunnen krijgen bij het verkeerslicht. De proef is inmiddels afgerond. Binnenkort verschijnen de resultaten. Meer informatie staat in het nieuwsbericht.  

Slimme verkeerslichten

De Noord-Hollandse verkeerslichten en verkeerscentrale behoren tot de modernste van Europa. De verkeerslichten zijn zo ingesteld dat de afwikkeling van het verkeer zo optimaal mogelijk verloopt. De Driemerenweg (N205) in Hoofddorp is uitgerust met slimme verkeerslichten en is daarmee de eerste slimme weg in Nederland die klaar is om met verkeer te communiceren (ook wel Talking Traffic genoemd).

Bekijk de video 'Slimme verkeerslichten op de N205'

De slimme verkeerslichten ontvangen signalen via mobiele telefoons, boardcomputers en navigatiesystemen in of op fietsen, auto’s, vrachtauto’s, bussen en schepen. Daardoor kunnen de verkeerslichten inspelen op de verkeersdrukte en bepaalde verkeersstromen voorrang geven. Hierdoor benutten we de bestaande (vaar)wegen optimaal en beperken we de aanleg van extra (vaar)wegen waar niet altijd ruimte voor is. Daarnaast levert het milieuvoordelen op omdat het verkeer efficiënter doorrijdt.

Momenteel staan er op de N205 en de N201 rondom Schiphol slimme verkeerslichten. Wil jij ook slimmer, schoner en veiliger reizen? Gaan dan naar slim reizen en test mee.

Bekijk de video 'De gebruikerstest'

Smart Shipping

De provincie wil goederenvervoer over water actief stimuleren als duurzaam alternatief voor goederenvervoer over de weg. De ontwikkeling van autonoom varende schepen (Smart Shipping) gaat snel en hiervoor is, vergelijkbaar met autonome voertuigen over de weg, veel en betrouwbare data nodig. De provincie sluit daarom aan bij het initiatief Smart Shipping, een Europees project dat nagaat hoe informatie van providers kan worden gecombineerd met informatie van verkeerscentrales om doorstroming te bevorderen. Smart Shipping is vooral op de beroepsvaart gericht. Wat betekent het als schepen zonder kapitein een brug passeren? Wat betekent het voor de wet- en regelgeving als schepen achter elkaar aan varen en alleen het voorste schip (het lead-ship) bemand is? De provincie pakt de ruimte om te experimenteren met Smart Shipping. En bereidt zich voor op de ontwikkelingen en wat deze betekenen voor de bruggen en sluizen in Noord-Holland.

Een ‘treintje’ van zeven auto’s

In 2018 heeft de provincie geëxperimenteerd met een ‘treintje’ van 7 auto’s die met elkaar én de verkeerslichten communiceren. De auto’s staan draadloos in verbinding met elkaar, waardoor zij weten wanneer de voorganger optrekt of afremt. Dat komt door een speciale cruise control: coöperatieve adaptieve cruise control (CACC). Hierdoor passen er meer auto’s op een stuk weg en kunnen zij met meerderen tegelijk door het groene licht rijden, omdat de verkeerslichten het 'treintje' auto's herkent. Minder stoppen en optrekken zorgt daarnaast voor minder uitstoot. Ook neemt de reistijd af. Bij de verkeerslichten stonden de auto’s wel verder uit elkaar dan normaal, waardoor de rij langer werd en de linksaf- en rechtsafvakken niet volledig gebruikt werden. Dit heeft een negatief effect op de doorstroming en moet nog verbeterd worden.

Nog niet alle auto’s zijn met elkaar verbonden ('connected cars'). Het is een overgangsperiode waarbij ook gewone auto’s op de weg rijden.

Bekijk de video 'Communicerende auto’s getest op eerste slimme weg'

Vrachtwagens die communiceren met verkeerslichten

In 2017 testte de provincie als eerste ter wereld de communicatie tussen vrachtwagens en verkeerslichten. Een proef waarbij de verkeerslichten rondom Schiphol direct communiceerden met vrachtwagens via het 4G netwerk. Dat zorgde voor minder uitstoot, minder vertraging, lagere brandstofkosten en betrouwbare reisinformatie.

Bekijk de video 'Steeds slimmer reizen in Noord-Holland'

Zelfrijdende bus

Een zelfrijdende bus klinkt wellicht nog wat futuristisch, maar was in 2016 toch al werkelijkheid. Op een vrijliggende busbaan tussen Schiphol en Haarlem heeft de zelfrijdende bus, de Mercedes Benz Future Bus, zelfstandig gereden door tunnels en over kruisingen.

Bekijk de video 'Zelfrijdende bus'

Blauwe Golf

Noord-Holland heeft 285 beweegbare bruggen en sluizen. 130 daarvan zijn verbonden aan een belangrijke weg en/of vaarweg. Door samen met andere (vaar)wegbeheerders met 1 brugmanagementsysteem te werken, ontstaat een 'blauwe golf' (net als de 'groene golf' op de weg, maar dan op het water). Zo verbetert de doorstroming op weg én water. Weten hoe dat precies werkt? Bekijk de animatie. Zelf het gemak ervaren van varen op de Blauwe Golf? Bekijk de speciale pagina over de Blauwe Golf en digitale vaargids of het artikel op NH-nieuws. 

Bekijk de animatie 'minder wachten voor bruggen en sluizen'

Voorspellen van de wachtrij bij het verkeerslicht

Het aantal wachtende auto's, motoren en vrachtauto's voor een verkeerslicht wordt al voorspeld. Op basis van deze zogenaamde 'wachtrijvoorspellingen' kan de verkeerscentrale het verkeer optimaal regelen  in de ochtend- of avondspits. Een verkeerslicht gaat dan bijvoorbeeld langer op groen.

Tot voor kort was het probleem dat iedere verkeerslichtenleverancier dit op zijn eigen manier implementeerde. Nu is er een innovatieve aanpak om de wachtrijvoorspellingen voor alle verkeerslichten binnen de provincie op dezelfde manier te ontvangen, namelijk via de 'cloud'. Bij deze voorspellingen wordt gebruik gemaakt van de meetlussen (sensoren) in de weg en vele jaren historische data.

De historische data wordt gebruikt om een netwerk te trainen (ook wel machine learning genoemd). Via kunstmatige intelligentie (artificial intelligence- AI) wordt vervolgens de actuele en toekomstige wachtrijen bij een kruispunt voorspeld. Het voordeel is dat een mogelijk verkeersknelpunt voorkomen kan worden voordat het probleem echt optreedt. Zo ontstaat een rustiger verkeersbeeld. Dit project doet de provincie samen met Hal24K.  

Toolbox Smart Mobility voor minder hinder

Bij wegwerkzaamheden wordt het verkeer vaak omgeleid. Smart Mobility-maatregelen kunnen helpen de hinder voor weggebruikers te beperken. Zo kan aan de hand van data inzichtelijk worden gemaakt waar het verkeer vandaan komt en hoe de weggebruikers te benaderen zijn, bijvoorbeeld via bepaalde Facebookpagina’s. Op die manier kan de provincie advertenties plaatsen en weggebruikers waarschuwen voor specifieke hinder, (weekend)afsluitingen of evenementen. Een extra service kan zijn om weggebruikers uitgebreider te informeren over actuele verkeersdrukte door een camera te plaatsen die de actuele verkeerssituatie weergeeft. Zo kun je live situaties op de weg bekijken voordat je op pad gaat. De provincie heeft allerlei slimme technieken met bijbehorende ervaringen gebundeld in 'de toolbox Smart Mobility voor minder hinder'.

Bekijk de Toolbox Smart Mobility met slimme maatregelen voor minder hinder.

Bevorderen werkgelegenheid met gratis werk-en leertraject

De toepassing van Smart Mobility vraagt een andere soort kennis, competenties en samenwerking dan overheden traditioneel gewend zijn. Daarnaast is er een tekort aan personeel op de arbeidsmarkt. Dit wordt gevoeld door zowel publieke als private partijen in het hele werkveld. Daarom worden landelijk als regionaal de handen ineen geslagen om met elkaar te verkennen hoe dit opgelost kan worden. Zo wordt er ondermeer gewerkt aan een inventarisatie van leervormen en projecten die goed werken en hoe dit beste kan worden gedeeld. Daarnaast wordt op landelijk niveau gekeken naar de afstemming tussen onderwijs en overheid wat betreft Smart Mobility onderwerpen in opleidingen en welke behoefte er is aan samenwerking met binnen de triple helix (onderwijs, bedrijfsleven en overheid).

Binnen de provincie zetten we ons verder in om studenten, afgestudeerden en zij-instromers mogelijkheden te bieden om zich bij ons verder te ontwikkelen. De provincie Noord-Holland vindt het belanrgijk om te investeren in haar (toekomstige) medewerkers ofwel 'Human Capital'. Daarom biedt de provincie samen met de provincie Overijssel en het UWV een gratis opleidings-en ervaringstraject aan. 

Data uit voertuigen

Steeds meer auto's zijn verbonden met het mobiele datanetwerk (4G/5G) en versturen informatie naar de voertuigfabrikant. In lijn met Europese regelgeving delen de voertuigleveranciers minimale universele verkeersveiligheidsdata kosteloos met overheden. Deze data worden alleen uitgestuurd als de veiligheidssystemen in een auto worden geactiveerd, bijvoorbeeld als de airbag open gaat, bij tractiecontrole, antiblokkeersysteem of andere veiligheidssystemen.

Deze 'alarm data' kunnen er bijvoorbeeld op wijzen dat een auto een ongeluk heeft gehad. De gegevens worden via de Nationale Databank Wegverkeergegevens (NDW) doorgestuurd naar de verkeerscentrale van de provincie. Indien nodig kan direct een weginspecteur naar de exacte locatie gestuurd worden, met de exacte GPS-data uit het ontvangen alarm. Of er kunnen direct maatregelen getroffen worden om het verkeer in goede banen te leiden. Op den duur kan met behulp van de data uit voertuigen en de analyses van die gegevens ook de verkeersveiligheid worden verbeterd.