Natuur
De kansen en doelstellingen voor natuur richten zich op die kustvakken waar belangrijke natuurwaarden aanwezig zijn of waar door nieuwe maatregelen condities daarvoor worden gecreëerd.
Inhoudsopgave
Hoofddoel voor natuur is het versterken van de basis van de voedselpiramide (schelpdieren, watervegetaties, vissen) door het beter inrichten van het gebied en het met elkaar verbinden van het Markermeer en de binnendijkse gebieden. Het gaat hierbij om de Hoornse Kustboog, de oeverlanden van Schardam en Schardammerkoog, en de Waterlandse Zeedijk met daarbinnen De Nes/Uitdammer Dieën en omstreken en Kinselmeer/Polder IJdoor en omstreken.
Voor natuur staan in het ambitieprogramma de volgende projecten:
- Bloemrijke dijk
- Natuurkern Oeverdijk
- Natuurkern Oeverlanden van Schardam en Kogen (pdf)
- Opknappen braken Zeevang
- Herinrichting Hemmeland
- Natuurkern De Nes, Peereboom en Opperwoud
- Natuurkern Waterlandse Weiden
- Natuurkern De Munt, Kinselmeer en Kinsel
- Natuurkern IJdoorn, Kinselbaai en Hoeckelingsdam
- Natuur in de buurt
- Recreatie-oever Kinselmeer
- Winterverblijfplaatsen ringslangen
Zachte land-waterovergangen
Langs het Markermeer willen de provincie en samenwerkingspartners bovendien het gebied tussen de dijk en het water vergroten met zand. Hierdoor wordt de overgang van land naar water geleidelijker en zachter. Een grotere en zachtere oever is niet alleen geschikt voor recreatie, maar ook beter voor waterflora en vissen. Hierdoor kan de ecologie tussen het water en de dijk herstellen.
De omgeving van De Nes en Peereboom wordt omgevormd tot een zoveel mogelijk aaneengesloten natuurkern: een bijzondere plek voor natuur- en landschapsbeleving voor omwonenden en agrariërs.
In dit project werkt de provincie samen met andere overheden, Staatsbosbeheer, Vogelbescherming Nederland, agrarische belangenorganisaties en boeren. Deze samenwerkingspartners willen onder meer de waterhuishouding voor weidevogels en de waterkwaliteit in de polders verbeteren. Ook willen zij de oevers anders inrichten om zo de visstand te bevorderen. Zo wordt polder De Nes ingericht als wetland voor weide-, water- en kustvogels en komen er visverbindingen naar de achterliggende polder.
De Nes
De Nes wordt volgens de plannen in het Ambitieprogramma Ruimtelijke Kwaliteit Kustzone Hoorn - Amsterdam (APRK) ingericht als een belevingsplek met onder meer een uitzichtpunt, verblijfplek en parkeerplaatsen.
Daarnaast willen de provincie en haar partners de rietlanden in de zuidoosthoek van de Gouwzee (Buiten Nes) herstellen en uitbreiden. Ook het meer openbaar maken van de ruimte bij windturbines op het eind van de dam, het verbeteren van aanmeermogelijkheden en het plaatsen van een uitzichtpunt met fietsparkeerplaatsen zijn mogelijke ideeën voor het gebied.
Planning
Er is gestart met het uitwerken van een voorlopige inrichtingsschets voor het gehele gebied. Deze schets wordt eind april 2021 afgrond. Het geeft een streefbeeld voor de natuur en stemt deze af op agrarisch gebruik, recreatie en toerisme. Hierbij werkt de provincie nauw samen met boeren en grondeigenaren in het gebied. Een ecologische visie, beheervisie en een agrarische visie vormen de basis van de uiteindelijke keuze van de NNN-begrenzing.
De gebieden De Munt en De Kinsel zijn waardevol voor weidevogels. Staatsbosbeheer is in 2021 gestart met de uitwerking van plannen om deze gebieden verder te versterken als toplocaties voor weidevogels. Ook wordt gekeken hoe de natuur vanaf de randen nog beter zichtbaar en beleefbaar gemaakt kan worden.
In IJdoorn werken Natuurmonumenten en het Ambitieprogramma Ruimtelijke Kwaliteit aan de verbetering van de bestaande natuur. Met Rijkswaterstaat wordt gekeken of een andere inrichting van het gebied buiten de dijken kan helpen het Markermeer te verbeteren.
Aan de oostelijke oever van het Kinselmeer willen de provincie en haar samenwerkingspartners meer recreatiemogelijkheden creëren voor omwonenden en bezoekers. Tegelijkertijd willen zij de natuur- en milieuwaarden in het gebied verbeteren.
In dit project werkt de provincie nauw samen met het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, het recreatieschap Twiske-Waterland, de gemeente Amsterdam, Staatsbosbeheer en andere organisaties. De maatregelen worden bovendien afgestemd met de plannen voor de dijkplaats Kinselmeer.
Recreatie
Aan de oostzijde van het Kinselmeer wordt gekeken naar de mogelijkheden voor vis-, zwem- en aanlegsteigers. Daarnaast wordt gedacht aan een recreatiestrandje met tewaterlaatplaats en overdraagplaat voor kano’s.
Natuur
Om de natuur te verbeteren worden enkele percelen langs de dijk afgeplagd voor vernatting van het gebied. Ook wordt de natuurlijke veenbodem hersteld, met als voorwaarde dat dit past binnen de geplande dijkversterking. De oevers van het Kinselmeer worden natuurlijker ingericht en stabieler gemaakt.
Ook wordt onder water dood hout neergelegd. Hierdoor ontstaat een paai- en opgroeigebied voor vissen en andere waterdieren en waterplanten. Verder worden de mogelijkheden voor een aparte vispassage tussen het Kinselmeer en het Markermeer onderzocht.
Vervolgstappen
De provincie, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Recreatieschap Twiske-Waterland, Staatsbosbeheer en de gemeente Amsterdam stellen eerst een inrichtingsplan op voor de oostoever van het Kinselmeer. Dit plan wordt vervolgens voorgelegd aan omwonenden en verschillende belangenorganisaties, waaronder Staatsbosbeheer.
De Alliantie Markermeerdijken houdt tijdens de dijkversterking rekening met de bijzondere natuur op en rond de dijk. Er leven diverse beschermde diersoorten op de dijk tussen Hoorn en Amsterdam, waaronder zo’n 100 ringslangen.
In de winterperiode verblijven ringslangen in de breukstenen onder de steenbekleding op de buitenzijde van de dijk. Normaal gesproken komen deze dieren medio maart uit hun winterslaap.
Broeihopen
In de natuurvergunning voor de dijkversterking is opgenomen dat dat de Alliantie ringslangverblijven moet aanleggen, zodat de winterslaap van deze dieren niet wordt verstoord. De provincie voegt daar vanuit het ambitieprogramma 4 extra ringslangverblijven aan toe.
Vanwege de dijkversterking zijn binnendijks op diverse locaties tijdelijke winterverblijfplaatsen voor ringslangen gemaakt. Ook worden op diverse plekken langs de dijk extra grote broeihopen aangelegd. Na de dijkversterking keren er winterverblijfplaatsen terug aan de buitenkant van de dijk.