Bodem

De provincie zet zich in voor een schone bodem waar mensen veilig op kunnen wonen, werken en recreëren. Dat is zo bepaald in de Wet Bodembescherming.

Op sommige plekken is meer nodig om dit bereiken en daarom zijn er extra afspraken gemaakt in het Convenant Bodem en Ondergrond (2016-2020). De afspraken die in het convenant staan, zijn gemaakt door het Rijk, provincies, gemeenten, waterschappen en het bedrijfsleven. 

In het Provinciaal Uitvoeringsprogramma Bodemconvenant (2016-2020) staat wat de provincie doet om de doelen uit het convenant te realiseren. Het gaat met name over de aanpak en het beheren van de spoedlocaties. Dit zijn locaties die voorrang krijgen op sanering omdat er risico’s zijn voor mens en milieu. Verder gaat het ook over diffuus lood, opkomende stoffen en gebiedsgericht grondwaterbeheer. 

Met het aflopen van het convenant in 2020 en met de voorziene inwerkingtreding van de Omgevingswet in 2023 praten Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen over nieuwe bodemafspraken voor de periode tot en met 2030. Voor de jaren 2021 en 2022 is afgesproken dat deze als tussenjaren worden beschouwd en dat de afspraken uit het convenant worden doorgezet. In lijn hiermee hebben Gedeputeerde Staten besloten het Provinciaal Uitvoeringsprogramma Bodemconvenant (PUB) 2016-2020 door te zetten in 2021 en 2022 en hierbij extra prioriteit te geven aan de aanpak van PFAS, diffuse loodverontreiniging, spoedlocaties bodemsanering en gebiedsgericht grondwaterbeheer.

Verantwoordelijkheden provincie en gemeenten

Op grond van de Wet Bodembescherming is een aantal grote(re) gemeenten verantwoordelijk voor de staat van de bodem. Voor de overige gemeenten zijn de provincies dat. Voor de uitvoering van de taken op het gebied van vergunningverlening en handhaving worden de omgevingsdiensten ook vaak ingeschakeld. 

Loodverontreiniging

Door eeuwenlang gebruik van lood ligt er op verschillende plaatsen in Noord-Holland ook lood in de bodem. Dit heet diffuse loodverontreiniging. Gebieden met verhoogde loodconcentraties zijn in 2018 in kaart gebracht. 

Zolang het lood niet in het lichaam terechtkomt, zijn hoge concentraties lood in de bodem geen probleem. Inname van lood kan een nadelig effect hebben op de ontwikkeling van de hersenen. Kinderen tot 6 jaar lopen hierbij het grootste risico. Zij kunnen lood binnenkrijgen door bijvoorbeeld hun vingers in hun mond te steken tijdens of na het spelen op een bodem met lood. Bekijk ook dit filmpje.

Onderzoek

Uit onderzoek naar lood, dat in opdracht van de provincie is uitgevoerd, op plekken waar veel kinderen spelen, zoals kinderspeelplaatsen en onverharde schoolplein, bleek dat op 5 plekken teveel lood in de grond zat. Op 4 plekken werd gesaneerd. 1 kinderspeelplaats is verplaatst. Daar kon niet gesaneerd worden. In 2022 gaat de provincie ook onderzoek doen naar lood in schooltuinen.

Handelingskader voor lood in de bodem

Om de effecten van blootstelling aan lood te beperken heeft de provincie in 2019 een gedragslijn opgesteld, zodat binnen de provincie en bij gemeenten duidelijk is hoe omgegaan dient te worden met loodverontreiniging.  

Wat kunt u doen?

Met een paar eenvoudige gebruiksadviezen komen kinderen zo min mogelijk in contact met lood.

• Laat kinderen hun handen wassen na het buitenspelen
• Laat kinderen niet op onbedekte verontreinigde bodem (“kale bodem”) spelen. Bedek de bodem in uw tuin met gras, struiken of vaste planten. Een kunstgrasmat of bestrating, het liefst waterdoorlatend, zorgen ook voor een goede bedekking
• Kies voor een zandbak met schoon zand
• Kweek groenten en fruit in plantenbakken met schone grond (potgrond of tuinaarde)
• Was zelfgekweekte groenten en fruit grondig
• Was zelf uw handen na het tuinieren in eigen tuin en voor het eten
• Ga de inloop van grond in huis tegen door schoenen uit te doen bij het naar binnen lopen
• Stofzuig of dweil regelmatig uw huis
• Vervang loden waterleidingen

Grondwaterbeheer het Gooi

In het Gooi zijn diverse bodem- en grondwaterverontreinigingen door industriële activiteiten in het verleden. De verontreinigingen zijn tot grote diepte doorgedrongen, omdat de ondergrond in het gebied goed doorlatend is. Voor het Gooi is daarom een op maat gemaakte aanpak voor de diepe grondwaterverontreinigingen. Hiervoor werken 6 gemeenten, het waterschap, 2 drinkwaterbedrijven en de provincie samen. Deze aanpak ligt sinds 2011 vast in het Convenant Gebiedsgericht beheer het Gooi. Dit convenant is per 1 januari 2021 geactualiseerd en verlengd tot 2030. Grondwaterbeheer het Gooi beschermt de kwaliteit van het grondwater, water in natuurgebieden en drinkwaterwingebieden.

Meer informatie

Voor vragen over lood en gezondheid kunt u terecht bij de GGD. Op www.bodemloket.nl en de websites van de omgevingsdiensten staat of in uw omgeving bodemonderzoek is gedaan. Zijn er geen gegevens over de bodemkwaliteit bekend, dan kan een ingenieurs-/adviesbureau bodemonderzoek uitvoeren.

Is geen informatie over de bodem bekend en wordt op de locatie lood verwacht (oude binnenstad, oude dorpskern, oud-industrieel gebied), dan adviseert de provincie de gebruiksadviezen op te volgen.